Phân Biệt Đột Quỵ Tim Và Đột Quỵ Não: Hiểu Đúng Để Cấp Cứu Kịp Thời

Trong thực hành lâm sàng, hai thuật ngữ “đột quỵ tim” và “đột quỵ não” đều mô tả những tình trạng cấp cứu đe dọa tính mạng xảy ra đột ngột do sự thiếu máu nuôi cơ quan.

Đột quỵ tim và đột quỵ não thường bị nhầm lẫn trong cộng đồng vì biểu hiện có thể cùng xuất hiện đột ngột và gây hậu quả nghiêm trọng nếu không được can thiệp đúng lúc.

Phân biệt đột quỵ tim và đột quỵ não: Hiểu đúng để cấp cứu kịp thời

Tuy nhiên, đây là hai bệnh lý hoàn toàn khác nhau về cơ chế bệnh sinh, triệu chứng, cách tiếp cận chẩn đoán và điều trị. Hiểu rõ sự khác biệt giữa hai tình trạng này là điều hết sức quan trọng để người dân có thể nhận biết sớm và xử trí đúng hướng khi gặp trường hợp khẩn cấp.

1. Như thế nào là đột quỵ tim và đột quỵ não?

Hàng năm, Việt Nam có khoảng 200.000 ca đột quỵ, nhưng có rất ít trường hợp đến bệnh viện trong 4 giờ đầu - khoảng thời gian vàng để cứu sống người bệnh. Số người tử vong vì bệnh tim mạch vào khoảng 200.000 người, chiếm 39,5% số ca tử vong và ngày càng trẻ hóa.

Tương tự như đột quỵ tim, đột quỵ não cũng là bệnh lý cấp tính nguy hiểm, thường xảy ra đột ngột và có nguy cơ tử vong cao. Yếu tố then chốt để tăng cơ hội sống sót và giảm thiểu di chứng của hai bệnh lý này là nhận biết được triệu chứng và đưa người bệnh đến bệnh viện, đặc biệt là các cơ sở y tế có khả năng can thiệp tim mạch, đột quỵ càng sớm càng tốt.

1.1. Đột quỵ tim là gì?

Đột quỵ tim, còn được gọi chính xác trong y học là “nhồi máu cơ tim cấp”, là tình trạng cơ tim bị thiếu máu nuôi nghiêm trọng do tắc nghẽn một hay nhiều nhánh của hệ động mạch vành. Nguyên nhân thường gặp là do mảng xơ vữa trong lòng mạch vành bị vỡ, hình thành cục máu đông gây bít tắc mạch. Khi cơ tim không được cung cấp đủ oxy trong thời gian ngắn, các tế bào cơ tim sẽ hoại tử. Triệu chứng điển hình của nhồi máu cơ tim bao gồm đau thắt ngực dữ dội ở giữa ngực hoặc lệch bên trái, cảm giác bóp nghẹt hoặc đè nén, đau lan lên vai trái, cánh tay trái hoặc hàm dưới, kèm theo khó thở, vã mồ hôi, buồn nôn hoặc choáng váng. Trong một số trường hợp, bệnh nhân có thể không đau ngực rõ ràng, đặc biệt ở người cao tuổi, nữ giới hoặc người có bệnh nền tiểu đường.

1.2. Đột quỵ não là gì?

Đột quỵ não - còn gọi là tai biến mạch máu não - là tình trạng tổn thương một vùng não do mất máu nuôi hoặc do chảy máu trong não. Có hai thể chính là nhồi máu não (chiếm khoảng 80% các trường hợp) và xuất huyết não (khoảng 20%). Nhồi máu não xảy ra khi một nhánh mạch máu não bị tắc bởi cục máu đông, thường liên quan đến xơ vữa động mạch, rung nhĩ hoặc tăng đông máu. Trong khi đó, xuất huyết não là do vỡ mạch máu não, thường gặp ở người tăng huyết áp lâu năm không kiểm soát tốt. Biểu hiện của đột quỵ não khá đặc trưng với các triệu chứng thần kinh khu trú như đột ngột yếu hoặc liệt nửa người, méo miệng, nói ngọng, nói khó, mất thăng bằng, rối loạn tri giác hoặc thậm chí hôn mê.

2. Phân biệt giữa đột quỵ tim và đột quỵ não cũng như cách xử trí đúng

Nhồi máu cơ tim và đột quỵ đều có chung nguyên nhân là tắc nghẽn động mạch, ảnh hưởng đến tuần hoàn máu trong cơ thể là tim và não. Nguyên nhân dẫn đến nhồi máu cơ tim chủ yếu do mảng xơ vữa từ cholesterol tích tụ hoặc huyết khối gây ra mảng xơ vữa làm tắc động mạch vành. Trong khi đó, đột quỵ có thể xuất hiện do hai nguyên nhân là xuất huyết hoặc thiếu máu não cục bộ, đặc biệt, thiếu máu não cục bộ là phổ biến nhất. Người dân hoàn toàn có thể phân biệt đột quỵ và nhồi máu cơ tim thông qua các triệu chứng khởi phát dưới đây.

2.1. Triệu chứng đột quỵ não:

Tùy vào vùng não bị tổn thương, người bệnh sẽ có những biểu hiện tương ứng, trong đó, các triệu chứng thường gặp gồm:

• Méo miệng, khó phát âm hoặc phát âm không đúng.

• Cảm giác tê liệt, đuối sức, không thể điều khiển một nửa cơ thể.

• Đau nhức đầu nghiêm trọng, buồn nôn, chóng mặt, mất thăng bằng.

• Suy giảm thị giác đột ngột, thường xảy ra ở một bên mắt.

• Tinh thần không tỉnh táo, không thể nhớ hay hiểu người khác đang nói gì.

2.2. Cách xử trí khi gặp người bị đột quỵ não:

Khi phát hiện người bệnh có các triệu chứng đột quỵ não, người nhà cần nhận biết và xử trí kịp thời, đặc biệt là trong khoảng thời gian vàng:

• Nhanh chóng gọi đến Tổng đài cấp cứu 115 hoặc các bệnh viện có khả năng điều trị đột quỵ tại khu vực sinh sống.

• Đặt người bệnh nằm, ngồi và nới lỏng thắt lưng, quần áo để máu lưu thông được dễ dàng.

• Không tự ý sơ cứu và di chuyển người bệnh khi chưa được đào tạo về sơ cấp cứu đột quỵ, việc thực hiện không đúng cách có thể gây nguy hiểm đến tính mạng người bệnh.

2.3. Triệu chứng đột quỵ tim:

• Cảm giác đau tức ngực, đè nặng, xoắn vặn trong lồng ngực, thường xảy ra khi ngồi nghỉ.

• Khó thở, thở dốc, tim đập nhanh, chóng mặt.

• Tinh thần lo lắng, bồn chồn, đổ mồ hôi.

• Cảm giác đau bất thường vùng cánh tay, bàn tay, lưng,… xảy ra không liên tục.

2.4. Cách xử trí khi gặp người bị đột quỵ tim:

Đối với các trường hợp phát hiện người bị nhồi máu cơ tim cấp, người thân cần giữ bình tĩnh và gọi cấp cứu. Trong thời gian chờ đợi nhân viên y tế, các bác sĩ khuyến cáo người nhà nên thực hiện các phương pháp sơ cứu tại chỗ, gồm:

• Giữ người bệnh ở tư thế thoải mái.

• Cởi bớt áo khoác, cà vạt, khăn trên người bệnh để giảm cảm giác khó thở, mệt mỏi.

• Trấn an tinh thần người bệnh.

• Thực hiện ép tim ngoài lồng ngực hoặc hô hấp nhân tạo khi có dấu hiệu ngưng tim, ngưng thở. Tuy nhiên, đây là phương pháp cần được huấn luyện kỹ và người thực hiện đã có kinh nghiệm thực hành.

Đột quỵ tim và đột quỵ não khác nhau như thế nào?

3. Cách chẩn đoán đột quỵ tim và đột quỵ não

Cách tiếp cận chẩn đoán hai tình trạng này cũng khác biệt. Đối với nhồi máu cơ tim, điện tâm đồ (ECG) là công cụ chẩn đoán nhanh và cơ bản nhằm phát hiện các biến đổi điện học điển hình như ST chênh, sóng Q bệnh lý. Đồng thời, xét nghiệm men tim như Troponin I hoặc T giúp xác định tình trạng tổn thương cơ tim. Siêu âm tim và chụp động mạch vành là các bước tiếp theo để đánh giá mức độ và vị trí tổn thương mạch máu.

Với đột quỵ não, việc chẩn đoán dựa trên hình ảnh học thần kinh. Chụp CT sọ não là chỉ định đầu tay giúp phân biệt nhồi máu với xuất huyết não. Trong các trường hợp cần thiết, MRI não có thể cung cấp thông tin chính xác hơn về vị trí và mức độ tổn thương mô não. Các phương pháp bổ sung như siêu âm Doppler mạch cảnh, điện tâm đồ và xét nghiệm đông máu có vai trò trong xác định nguyên nhân và đánh giá nguy cơ tái phát.

4. Cách điều trị cấp cứu đột quỵ tim và đột quỵ não

Điều trị cấp cứu của hai loại đột quỵ này cũng có sự khác biệt rõ ràng. Với nhồi máu cơ tim cấp, nguyên tắc điều trị là tái thông mạch vành càng sớm càng tốt. Nếu có điều kiện, bệnh nhân nên được can thiệp động mạch vành qua da để đặt stent, hoặc sử dụng thuốc tiêu sợi huyết nếu chưa thể can thiệp ngay. Đồng thời, các thuốc chống ngưng tập tiểu cầu, statin, và thuốc hạ huyết áp cũng được sử dụng để kiểm soát các yếu tố nguy cơ.

Trong điều trị đột quỵ não, nếu là thể nhồi máu não và đủ điều kiện, bệnh nhân có thể được chỉ định sử dụng thuốc tiêu huyết khối đường tĩnh mạch (rtPA) trong “cửa sổ vàng” 4,5 giờ đầu. Ngoài ra, một số trường hợp có thể can thiệp lấy huyết khối qua đường mạch máu nếu tắc mạch lớn. Ngược lại, với xuất huyết não, mục tiêu là kiểm soát huyết áp, giảm áp lực nội sọ và phẫu thuật dẫn lưu máu tụ nếu có chỉ định. Sau giai đoạn cấp cứu, cả hai loại đột quỵ đều cần được phục hồi chức năng và theo dõi chặt chẽ để phòng ngừa tái phát.

Điểm chung của cả hai tình trạng này là đều liên quan đến các yếu tố nguy cơ tim mạch như tăng huyết áp, đái tháo đường, rối loạn lipid máu, hút thuốc lá, lối sống tĩnh tại và stress kéo dài. Do đó, biện pháp phòng ngừa hiệu quả nhất chính là kiểm soát các yếu tố nguy cơ, khám sức khỏe định kỳ và tuân thủ điều trị các bệnh lý nền. Đặc biệt, nhận diện sớm các triệu chứng cảnh báo và đưa bệnh nhân đến cơ sở y tế trong “thời gian vàng” là yếu tố then chốt để cứu sống và giảm thiểu di chứng cho người bệnh.

Tóm lại, đột quỵ tim và đột quỵ não là hai loại cấp cứu nội khoa nguy hiểm, với biểu hiện, cơ chế và cách xử trí khác nhau. Người dân cần được trang bị kiến thức đúng đắn để phân biệt, nhận biết sớm và hành động kịp thời khi có dấu hiệu bất thường, từ đó góp phần làm giảm gánh nặng bệnh tật và tử vong do các bệnh lý tim mạch và mạch máu não gây ra.

5. Làm sao để phòng chống đột quỵ tim và đột quỵ não hiệu quả?

Như chúng ta đều biết, đột quỵ tim và đột quỵ não nguyên nhân thường là do mỡ máu cao làm mạch máu bị thu hẹp và xơ cứng dẫn đến huyết áp cao, tắc mạch máu hoặc vỡ mạch máu….  Những lợi ích của Tinh dầu thông đỏ Hàn Quốc đã được nghiên cứu và công bố bởi Viện Lâm nghiệp Hàn Quốc và các tài liệu quốc tế uy tín như đại học Harvard:

• Hỗ trợ ổn định huyết áp, mỡ máu, tim mạch.

• Hỗ trợ lưu thông máu, giảm tê bì tay chân.

• Hỗ trợ tăng sức đề kháng, kiểm soát đường huyết tự nhiên.

• Phù hợp cho người quan tâm sức khỏe tim mạch, phòng tai biến, đột quỵ.

Bạn hiểu: “Máu sạch thì thân khoẻ” - nhưng dùng sai sản phẩm thì cũng chỉ như "uống dầu thơm không tác dụng"? Sử dụng mỗi ngày 2 viên Tinh dầu thông đỏ Hàn Quốc Edally Pine Needle Capsule - Bí quyết khai thông huyết mạch hiệu quả được nhiều người Hàn Quốc tin dùng bởi:

• 98% Tinh dầu thông đỏ nguyên chất - chiết xuất từ thông đỏ Hàn Quốc quý hiếm.

• Nhập khẩu chính ngạch từ Novarex - Top đầu Hàn Quốc.

• Bảo hiểm sản phẩm lên tới 100 triệu won (~2 tỷ VNĐ).

• Đầy đủ kiểm định song phương từ 2 nhà nước Việt - Hàn.

• Đạt Huy chương vàng Vì sức khỏe cộng đồng.

• Sản phẩm này không phải là thuốc và không có tác dụng thay thế thuốc chữa bệnh.

Tinh dầu thông đỏ Hàn Quốc Edally Pine Needle Capsule - Bí quyết phòng chống đột quỵ tim và đột quỵ não

Link sản phẩm: https://edallyhanquoc.vn/tinh-dau-thong-do-edally-han-quoc-new.html

Mọi thông tin chi tiết về sản phẩm cũng như chính sách đại lý xin vui lòng liên hệ edallyhanquoc.vn qua Hotline/Zalo: 0902.158.663 để được tư vấn và hỗ trợ nhanh nhất bạn nhé.

TS BSCKII. Kiều Xuân Thy - Phó Trưởng Cơ sở 3 - Bệnh viện Đại học Y Dược Thành phố Hồ Chí Minh