Các Chất Tẩy Rửa Làm Sạch Đã Khiến Làn Da Tổn Hại Như Thế Nào?

Hẳn trong số chúng ta ai cũng biết sử dụng các sản phẩm có chứa chất tẩy rửa làm sạch để loại bỏ bụi bẩn, vi khuẩn trên làn da rồi đúng không? Bỗng một ngày tự nhiên mình ngẫm nghĩ lại rằng: Vì sao kể từ khi con người biết sử dụng các sản phẩm làm sạch, vấn đề da của họ lại xuất hiện nhiều hơn?

Mặc dù những chất tẩy rửa thường xuất hiện trong các sản phẩm làm đẹp và hàng ngày có thể mang lại hiệu quả vệ sinh tuyệt vời, nhưng cũng tiềm ẩn nguy cơ gây tổn thương cho làn da của chúng ta. Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu về cách các chất tẩy rửa có thể tác động đến làn da và làm thế nào chúng ta có thể bảo vệ làn da của mình.

Các chất tẩy rửa làm sạch đã khiến làn da bị tổn hại như thế nào?

1. Lịch sử phát triển của việc tẩy rửa làm sạch

Vào những năm xa xưa, đại khái là năm 600 trước Công nguyên, đã có nhiều nền văn minh đã biết sử dụng xà phòng để làm sạch, ví dụ như người Phoenicia (thuộc khu Địa trung hải) đã sử dụng tro cây và mỡ động vật để làm xà phòng. Và mãi đến năm 1775, chi tiết về quá trình sản xuất xà phòng để làm sạch đã được ra đời.

Lịch sử phát triển của các chất tẩy rửa làm sạch

2. Vì sao chất tẩy rửa làm sạch càng mạnh, da lại càng tổn thương?

Giải thích sâu xa hơn về khả năng làm sạch mạnh mẽ của xà phòng, thì chúng được tổng hợp từ phản ứng giữa xút (NaOH) với các triglyceride (ester của Glycerol và acid béo), tạo ra muối carboxylate của acid béo. Các muối này có độ pH khá cao (pH ~ 10-12); mặt khác, ai tiếp xúc với các hóa chất tẩy rửa sẽ biết: Khi độ pH càng cao, độ nhớt cũng sẽ tăng theo và khó rửa sạch bằng nước được. Điển hình nhất là thuốc tẩy Javel, chúng khá là nhớt và khó rửa trôi khi tiếp xúc với da, và nếu tiếp xúc thường xuyên thì da tay sẽ dễ bị chảy máu (9 phần là do NaOH ăn mòn, 1 phần còn lại là do NaClO có tính oxy hóa mạnh), hoặc những người thường xuyên sử dụng dùng bột giặt để giặt đồ bằng tay thì da tay sẽ dễ bong tróc hơn rất nhiều cho dù có rửa kỹ cỡ nào.

Tương tự như thế khi chúng ta làm sạch bằng xà phòng, tưởng chừng như là đã rửa hết phần nhớt đó, nhưng surfactant (chất hoạt động bề mặt, và mình cũng xin gọi nó bằng 1 từ bình dân hơn để mn dễ hiểu, đó là Gốc làm sạch) vẫn sẽ luôn sót lại 1 phần nhỏ trên làn da mà không thể thấy được bằng mắt thường. Hậu quả là chúng sẽ liên kết với Keratin (tế bào sừng) và gây biến tính protein, từ đó dẫn đến tổn thương màng tế bào.

Sự tổn hại của hàng rao bảo vệ da khi sử dụng các sản phẩm chứa chất tẩy rửa làm sạch

3. Chọn những gốc tẩy rửa làm sạch như thế nào để hạn chế tổn hại da?

Ví dụ về bột giặt hay xà phòng cũng đã cho thấy được sự nguy hại của surfactant đối với làn da. Còn ở da mặt, tầng sừng sẽ mỏng hơn rất nhiều so với da tay, vì vậy các công thức làm sạch cần phải đảm bảo tính dịu nhẹ, không gây tổn hại đến lớp “gạch” của tầng sừng.

3.1. Dẫn xuất anionic surfactant (gốc tẩy rửa làm sạch ion âm):

Phần lớn, các công thức làm sạch hiện nay đều chứa surfactant chính đó là anion (tức là surfactant mang điện âm). Phải công nhận 1 điều rằng các gốc anion surfactant đều có khả năng làm sạch mạnh mẽ, từ trong công nghiệp cũng như là mỹ phẩm. Tuy nhiên, nó lại gây tổn thất nhiều đến hàng rào bảo vệ da. Hiện nay, các gốc làm sạch đã được nâng cấp lên thành Sodium Lauryl Sulfate (SLS), hay Sodium Laureth Sulfate (SLES) để giảm bớt tính kiềm của công thức làm sạch, thay thế cho các gốc carboxylate (xà phòng) ngày xưa. Mặc dù vậy, nếu các gốc làm sạch này là surfactant chính thì vẫn gây tổn hại nặng nề đến hàng rào bảo vệ da, đặc biệt là với những da nhạy cảm (viêm da cơ địa, Rosacea). Và trong những năm trở lại đây, các gốc làm sạch mới xịn sò hơn đã ra đời, chúng có đặc tính kém phân cực hơn nhóm Sulfate, giúp đáp ứng tiêu chí trên, có thể nói đến Sulfonate, Sarcosinate, Phosphate, Taurate… Vì vậy mỗi lần mình đi kiếm sữa rửa mặt, thấy được bảng thành phần có những gốc làm sạch này thì mình luôn cộng điểm mạnh cho người đã làm ra công thức đó.

Đặc biệt hơn, vẫn có 2 nhóm surfactant khác có khả năng làm sạch tốt và hoàn toàn lành tính hơn so với các loại anion được kể trên, đó là non-ionic (không ion) và amphoteric (lưỡng tính). Có thể mọi người ít để ý, chứ tuyệt nhiên tất cả các công thức tẩy trang đều không chứa anion surfactant, chính vì lý do đó, tẩy trang luôn là sản phẩm làm sạch nhẹ dịu nhưng vẫn có thể lấy đi lớp make up lẫn kem chống nắng trên da một cách nhẹ nhàng.

3.2. Amphoteric surfactant (Gốc tẩy rửa làm sạch lưỡng tính):

Với nhóm lưỡng tính, chúng có khả năng làm sạch tốt và ít gây kích ứng hơn nhóm anionic surfactant. Một số nhóm có thể thường thấy trong các công thức làm sạch đó là dẫn xuất Alkyl Amino Acid, Disodium Cocoamphodiacetate, Betaine… Đặc tính của nhóm làm sạch này là chúng có độ pH phù hợp với hàng rào bảo vệ da (4.5 - 5.5) và cải thiện tính dịu nhẹ cho công thức sữa rửa mặt. Lấy ví dụ đơn giản với 1 chiếc sữa rửa mặt sạch sâu của thương hiệu Mỹ phẩm Edally EX được pha chế cùng với SLES trong công thức đó nhằm tạo bọt mịn hơn, đồng thời cải thiện độ dịu nhẹ khi sử dụng trên da.

Mới mẻ hơn thì vào những năm gần đây, các brand đều thi đua nhau sản xuất ra công thức làm sạch chứa các dẫn xuất từ Amino Acid bởi nó khá là lành tính, ít gây kích ứng, và khi phối với các gốc surfactant khác thì khả năng làm sạch vẫn tốt không thua kém so với các gốc làm sạch anion. Tuy nhiên có 1 hạn chế chính của việc sử dụng gốc làm sạch loại amino acid này là đắt tiền, và bản thân chúng ít tạo bọt so với các loại khác, bù lại thì chất lượng miễn chê, da thi cứ mướt rượt sau khi rửa.

3.3. Nonionic surfactant (Gốc tẩy rửa làm sạch không ion):

Tui hay ví von loại này như kiểu gặp ai cũng có thể sống được, bởi tính tương thích cao của nó với các chất hoạt động bề mặt khác, và hoàn toàn dịu nhẹ với da. Thông thường thì tụi này được dùng như một chất làm đặc cho các công thức mỹ phẩm (dầu gội, sữa rửa mặt…)

Điểm đặc biệt của mấy em không ion này đó là ít gây kích ứng da nhất, đó là lý do tại sao chúng thường được bào chế trong các chất tẩy trang như PEG-6 Caprylic/capric glycerides trong công thức Bioderma Sensibio Micellar Water, hay điển hình là Heptyl Glucoside (SEPICLEAR G7™) trong em tẩy trang Twinsskin Bio-Based Amino Acid Micellar Solution.

Thế giới phân tử của các gốc tẩy rửa làm sạch

Vì sao có thể nói là các gốc làm sạch không ion này nhẹ dịu với da ? Bởi đặc tính của tụi này là có khả năng tan tốt trong nước ở nhiệt độ thường, khác hoàn toàn so với tụi anion surfactant, non-ionic surfactant có thể dễ dàng rửa trôi sau vài cú tát nước lên mặt mà không sợ vấn đề surfactant còn lưu lại trên da, gây ảnh hưởng tới hàng rào bảo vệ. Hơn nữa, độ pH của chúng hoàn toàn trung tính, không cao cũng không thấp, thích hợp với hàng rào bảo vệ da.

Thật ra còn 1 loại nữa đó là cationic surfactant, nhưng tụi này thường dùng để làm chất bảo quản, hoặc ứng dụng trong các dầu xả để chống tĩnh điện, chống khô xơ cho sợi tóc sau khi dùng dầu gội.

Phổ biến cho cả nhà yêu của mình về các gốc làm sạch một cách bình dân, dễ hiểu, thậm chí edallyhanquoc.vn còn phải lấy những kinh nghiệm quan sát từ đời sống hằng ngày để đơn giản hóa về câu chuyện làm sạch trên da.

Một số Tài liệu tham khảo về chất tẩy rửa làm sạch:

[1] https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/14728695/

[2] https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3088928/

[3] https://www.scirp.org/journal/paperinformation.aspx?paperid=100876

Mọi thông tin chi tiết về sản phẩm cũng như chính sách đại lý xin vui lòng liên hệ edallyhanquoc.vn qua Hotline/Zalo: 0902.158.663 để được tư vấn và hỗ trợ nhanh nhất từ chuyên gia.