Hạ Natri Máu (Hyponatremia)

Hạ natri máu (Hyponatremia) là một trong những rối loạn điện giải phổ biến nhất trong lâm sàng, đặc biệt gặp nhiều ở người lớn tuổi, bệnh nhân nội trú, người có bệnh mãn tính hoặc đang điều trị bằng thuốc lợi tiểu.

Mặc dù nghe có vẻ đơn giản, nhưng nếu không được chẩn đoán và xử trí kịp thời, hạ natri máu có thể dẫn đến tổn thương não không hồi phục, co giật, hôn mê và thậm chí tử vong.

Hạ natri máu (Hyponatremia) và những điều cần phải biết

Trong bài viết này, edallyhanquoc.vn xin chia sẻ một cái nhìn toàn diện về hạ natri máu để bạn đọc hiểu rõ mức độ nghiêm trọng và cách kiểm soát hiệu quả tình trạng này.

1. Hạ natri máu (Hyponatremia) là gì?

Hạ natri máu được định nghĩa là nồng độ natri trong huyết thanh thấp hơn 135 mmol/L. Trong các trường hợp nặng, mức natri huyết thanh có thể giảm xuống dưới 120 mmol/L, gây nên các triệu chứng thần kinh nghiêm trọng.

Natri là một trong những ion ngoại bào chính, giữ vai trò điều hòa cân bằng nước, thể tích dịch ngoại bào, và chức năng thần kinh cơ. Mọi sự thay đổi trong nồng độ natri đều có thể ảnh hưởng trực tiếp đến chức năng thần kinh trung ương do sự thay đổi áp suất thẩm thấu giữa trong và ngoài tế bào não.

2. Nguyên nhân gây hạ natri máu (Hyponatremia)

Hạ natri máu là rối loạn điện giải phổ biến nhất trong thực hành lâm sàng, đặc biệt ở người cao tuổi. Nguyên nhân có thể do:

• Sử dụng thuốc lợi tiểu (thiazide).

• Uống quá nhiều nước.

• Hội chứng tiết hormone chống bài niệu không thích hợp (SIADH).

• Suy tim, xơ gan, hoặc suy thận.

• Ở người cao tuổi, hạ natri máu có thể gây triệu chứng thần kinh như lú lẫn, rối loạn định hướng và thậm chí co giật nếu nặng.

3. Phương pháp điều trị hạ natri máu (Hyponatremia)

Hướng điều trị tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng, thời gian xuất hiện và nguyên nhân:

• Điều trị nguyên nhân: Điều chỉnh thuốc lợi tiểu, hạn chế lượng nước uống.

• Hạ natri máu nhẹ (130-135 mmol/L): Thường chỉ cần điều trị nguyên nhân.

• Hạ natri máu trung bình (125-130 mmol/L): Hạn chế dịch, điều chỉnh thuốc, bổ sung natri nếu cần.

• Hạ natri máu nặng (<125 mmol/L) hoặc có triệu chứng thần kinh: Cần điều trị tích cực, có thể cần nhập viện.

3.1. Biện pháp điều trị hạ natri máu (Hyponatremia) không dùng thuốc:

• Hạn chế lượng nước uống (thường 800-1000ml/ngày).

• Chế độ ăn đủ natri.

• Theo dõi cân nặng hàng ngày.

• Theo dõi lượng nước xuất nhập.

3.2. Biện pháp dùng thuốc điều trị hạ natri máu (Hyponatremia):

Các loại thuốc điều trịhạ natri máu thường được sử dụng như:

1. Dung dịch muối natri chloride:

• Tên thuốc: Natri chloride (Dung dịch NaCl 0.9% hoặc 3%).

• Cơ chế tác dụng: Bổ sung trực tiếp ion natri vào máu.

• Liều dùng: Hạ natri máu nặng có triệu chứng thần kinh: NaCl 3% 100ml truyền tĩnh mạch trong 10-15 phút, có thể lặp lại. Hạ natri máu mức độ trung bình: NaCl 0.9% truyền tĩnh mạch.

• Thời gian điều trị: Truyền cho đến khi natri máu tăng khoảng 4-6 mmol/L hoặc triệu chứng thần kinh cải thiện.

2. Thuốc đối kháng thụ thể vasopressin:

• Tên thuốc: Tolvaptan (Samsca).

• Cơ chế tác dụng: Ức chế tác dụng của hormone chống bài niệu (ADH), tăng bài tiết nước qua thận.

• Liều dùng: Bắt đầu từ 15mg uống mỗi ngày, có thể tăng lên 30-60mg/ngày.

• Thời gian điều trị: Thường 30 ngày, theo dõi nồng độ natri máu.

3. Demeclocycline:

• Tên thuốc: Demeclocycline (Declomycin).

• Cơ chế tác dụng: Gây đái tháo nhạt thận thông qua ức chế ADH.

• Liều dùng: 300-600mg uống, chia 2-3 lần/ngày.

• Thời gian điều trị: Dài hạn cho SIADH mạn tính, theo dõi nồng độ natri máu.

4. Urea:

• Tên thuốc: Urea oral.

• Cơ chế tác dụng: Tạo lợi niệu thẩm thấu, tăng đào thải nước tự do.

• Liều dùng: 15-60g/ngày, uống chia nhiều lần.

• Thời gian điều trị: Theo dõi nồng độ natri máu.

4. Lưu ý quan trọng khi điều trị hạ natri máu (Hyponatremia)

Hạ natri máu là một rối loạn điện giải thường gặp nhưng đầy nguy cơ tiềm ẩn. Việc phát hiện sớm, xác định nguyên nhân và điều trị đúng cách là chìa khóa để ngăn ngừa biến chứng nghiêm trọng lên thần kinh trung ương. Trong bối cảnh lâm sàng hiện đại, nơi mà người bệnh ngày càng đa bệnh lý và dùng nhiều thuốc, việc hiểu và kiểm soát rối loạn này là trách nhiệm không chỉ của bác sĩ mà còn của cả bệnh nhân và gia đình.

4.1. Cảnh báo và tác dụng phụ khi điều trị hạ natri máu (Hyponatremia):

• Điều chỉnh natri quá nhanh có thể dẫn đến hội chứng thoái myelin cầu não (central pontine myelinolysis) - một biến chứng thần kinh nghiêm trọng.

• Tốc độ điều chỉnh natri nên <8 mmol/L/24 giờ và <18 mmol/L/48 giờ.

• Theo dõi natri máu thường xuyên (mỗi 2-4 giờ trong giai đoạn đầu).

4.2. Tương tác thuốc khi điều trị hạ natri máu (Hyponatremia):

• Thuốc lợi tiểu thiazide (hydrochlorothiazide, indapamide): Tăng nguy cơ hạ natri máu.

• Thuốc chống trầm cảm SSRI (fluoxetine, sertraline): Có thể gây SIADH.

• Carbamazepine, oxcarbazepine: Có thể gây hạ natri máu.

4.3. Khi nào hạ natri máu cần gặp bác sĩ?

• Xuất hiện các triệu chứng như co giật, lơ mơ, hôn mê.

• Natri máu <120 mmol/L.

• Triệu chứng không cải thiện sau điều trị ban đầu.

4.4. Đối tượng đặc biệt cần lưu ý khi điều trị hạ natri máu:

• Người cao tuổi: Nhạy cảm hơn với hạ natri máu, cần điều chỉnh liều thuốc và theo dõi chặt chẽ.

• Bệnh nhân suy tim, xơ gan: Cần cân nhắc giữa điều trị hạ natri và tình trạng quá tải dịch.

• Bệnh nhân động kinh: Nguy cơ co giật cao hơn khi hạ natri máu.

Nhớ rằng: Hạ natri máu có thể nguy hiểm nhưng việc điều chỉnh quá nhanh còn nguy hiểm hơn. Cần tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ và không tự ý điều chỉnh lượng nước uống hoặc dùng thuốc.

Tham khảo các sản phẩm chăm sóc sức khỏe chính hãng tại: https://edallyhanquoc.vn/thuc-pham-bao-ve-suc-khoe-edally-bh-han-quoc.html

Mọi thông tin chi tiết về sản phẩm cũng như chính sách đại lý xin vui lòng liên hệ edallyhanquoc.vn qua Hotline/Zalo: 0902.158.663 để được tư vấn và hỗ trợ nhanh nhất bạn nhé.