Làm Cách Nào Để Giúp Đỡ Bản Thân Hoặc Người Thân Bị Rối Loạn Stress Sau Sang Chấn (PTSD)?

Để có thể hỗ trợ được người bị rối loạn stress sau sang chấn thì bạn cần hiểu rối loạn stress sau sang chấn là gì? Các dấu hiệu/triệu chứng của nó ra sao? Những điều có thể làm để hỗ trợ một người có rối loạn stress sau sang chấn là gì?

Rối loạn stress sau sang chấn (PTSD) là một rối loạn tâm thần có thể xảy ra ở những người đã trải qua hoặc chứng kiến ​​một sự kiện đau thương, một loạt sự kiện hoặc một loạt hoàn cảnh. Một cá nhân có thể cảm thấy điều này có hại về mặt cảm xúc hoặc thể chất hoặc đe dọa đến tính mạng và có thể ảnh hưởng đến sức khỏe tinh thần, thể chất, xã hội và/hoặc tinh thần. Một trong số đó có thể là cảm giác sợ hãi, cảm giác sợ hãi trong và sau một tình huống đau thương là điều tự nhiên. Sợ hãi là một phần trong phản ứng “chiến đấu hay bỏ chạy” của cơ thể, giúp chúng ta tránh hoặc ứng phó với mối nguy hiểm tiềm tàng.

Mọi người có thể gặp một loạt phản ứng sau sang chấn và hầu hết mọi người đều hồi phục sau các triệu chứng ban đầu theo thời gian. Những người tiếp tục gặp vấn đề có thể được chẩn đoán mắc PTSD. Ví dụ bao gồm thiên tai, tai nạn nghiêm trọng, hành động khủng bố, chiến tranh/chiến đấu, hãm hiếp/tấn công tình dục, sang chấn lịch sử, bạo lực và bắt nạt bạn tình.

Làm cách nào tôi có thể giúp đỡ chính mình hoặc người thân bị rối loạn stress sau sang chấn (PTSD)?

1. Những triệu chứng của rối loạn stress sau sang chấn (PTSD) là gì?

Để được chẩn đoán mắc PTSD, người lớn phải có tất cả những điều sau đây trong ít nhất 1 tháng:

Ít nhất một triệu chứng tái xuất hiện.

Ít nhất một triệu chứng né tránh.

Ít nhất hai triệu chứng kích thích và phản ứng.

Ít nhất hai triệu chứng nhận thức và tâm trạng.

2. Các triệu chứng tái trải nghiệm của rối loạn stress sau sang chấn (PTSD) là gì?

Trải qua những hồi tưởng/sống lại sự kiện đau thương, bao gồm các triệu chứng thực thể như tim đập nhanh hoặc đổ mồ hôi.

Có những ký ức hoặc giấc mơ tái diễn liên quan đến sự kiện.

Có những suy nghĩ đau khổ.

Trải qua các dấu hiệu căng thẳng về thể chất.

Suy nghĩ và cảm xúc có thể gây ra những triệu chứng này, cũng như các từ, đồ vật hoặc tình huống gợi nhớ về sự kiện cũng có thể gây ra.

3. Các triệu chứng tránh né của rối loạn stress sau sang chấn (PTSD) là gì?

Tránh xa những địa điểm, sự kiện hoặc đồ vật gợi nhớ về trải nghiệm đau thương.

Tránh những suy nghĩ hoặc cảm xúc liên quan đến sự kiện đau buồn.

Các triệu chứng né tránh có thể khiến mọi người thay đổi thói quen của họ. Ví dụ, một số người có thể tránh lái xe hoặc ngồi trong ô tô sau một vụ tai nạn ô tô nghiêm trọng.

4. Các triệu chứng kích thích và phản ứng của rối loạn stress sau sang chấn (PTSD) là gì?

Dễ bị giật mình.

Cảm thấy căng thẳng, cảnh giác hoặc bồn chồn.

Gặp khó khăn trong việc tập trung.

Khó ngủ hoặc khó ngủ.

Cảm thấy cáu kỉnh và bộc phát tức giận hoặc hung hang.

Tham gia vào hành vi nguy hiểm, liều lĩnh hoặc phá hoại.

Các triệu chứng kích thích thường liên tục. Chúng có thể dẫn đến cảm giác căng thẳng, tức giận và có thể cản trở các hoạt động trong cuộc sống hàng ngày, chẳng hạn như ngủ, ăn hoặc tập trung.

5. Các triệu chứng nhận thức và tâm trạng của rối loạn stress sau sang chấn (PTSD) là gì?

Gặp khó khăn trong việc ghi nhớ các đặc điểm chính của sự kiện đau thương.

Có suy nghĩ tiêu cực về bản thân hoặc thế giới.

Có cảm giác đổ lỗi quá mức hướng tới bản thân hoặc người khác.

Có những cảm xúc tiêu cực liên tục, chẳng hạn như sợ hãi, tức giận, tội lỗi hoặc xấu hổ.

Mất hứng thú với các hoạt động thú vị.

Có cảm giác bị cô lập với xã hội.

Gặp khó khăn trong việc cảm nhận những cảm xúc tích cực, chẳng hạn như hạnh phúc hay hài lòng.

Các triệu chứng về nhận thức và tâm trạng có thể bắt đầu hoặc trầm trọng hơn sau sự kiện đau buồn. Chúng có thể khiến một người cảm thấy xa cách với bạn bè hoặc thành viên gia đình.

6. Rối loạn stress sau sang chấn (PTSD)được điều trị như thế nào?

Nghiên cứu cho thấy sự hỗ trợ từ gia đình và bạn bè cũng có thể là một phần quan trọng trong quá trình phục hồi. Ngoài ra, có thể các các cách sau:

6.1. Trị liệu tâm lý rối loạn stress sau sang chấn (PTSD):

Tâm lý trị liệu bao gồm nhiều kỹ thuật điều trị mà nhà tâm lý sử dụng để giúp mọi người xác định và thay đổi những cảm xúc, suy nghĩ và hành vi rắc rối. Tâm lý trị liệu có thể cung cấp sự hỗ trợ, giáo dục và hướng dẫn cho những người bị PTSD và gia đình họ. Việc điều trị có thể diễn ra từng người một hoặc theo nhóm và thường kéo dài từ 6 đến 12 tuần nhưng cũng có thể kéo dài hơn.

Một số loại trị liệu tâm lý nhắm vào các triệu chứng PTSD, trong khi những loại khác tập trung vào các vấn đề liên quan đến xã hội, gia đình hoặc công việc. Các liệu pháp tâm lý hiệu quả thường nhấn mạnh một số thành phần chính, bao gồm các kỹ năng học tập để giúp xác định các yếu tố gây ra và kiểm soát các triệu chứng. Một loại trị liệu tâm lý phổ biến, được gọi là liệu pháp hành vi nhận thức, có thể bao gồm liệu pháp:

Trị liệu xử lý nhận thức là một liệu pháp hành vi nhận thức dựa trên bằng chứng được thiết kế đặc biệt để điều trị PTSD và các triệu chứng bệnh đi kèm. Nó tập trung vào việc thay đổi những cảm xúc tiêu cực đau đớn (như xấu hổ, tội lỗi,...) và niềm tin (chẳng hạn như “Tôi đã thất bại”, “thế giới thật nguy hiểm”) do chấn thương. Các nhà trị liệu giúp người bệnh đối mặt với những ký ức và cảm xúc đau buồn như vậy.

Trị liệu Tiếp xúc kéo dài sử dụng hình ảnh chi tiết, lặp đi lặp lại về chấn thương hoặc sự tiếp xúc dần dần với các “tác nhân” triệu chứng theo cách an toàn, có kiểm soát để giúp một người đối mặt và kiểm soát nỗi sợ hãi, đau khổ cũng như học cách đối phó. Ví dụ, các chương trình thực tế ảo đã được sử dụng để giúp các cựu chiến binh bị PTSD trải nghiệm lại chiến trường theo cách trị liệu có kiểm soát.

Trị liệu hành vi nhận thức tập trung vào chấn thương là một mô hình điều trị dựa trên bằng chứng dành cho trẻ em và thanh thiếu niên kết hợp các biện pháp can thiệp nhạy cảm với chấn thương với các nguyên tắc và kỹ thuật nhận thức về hành vi, gia đình và nhân văn.

Giải mẫn cảm và tái xử lý chuyển động mắt cho PTSD là một liệu pháp tâm lý tập trung vào chấn thương được thực hiện trong khoảng 3 tháng. Liệu pháp này giúp một người xử lý lại ký ức về chấn thương để trải nghiệm nó theo một cách khác. Sau khi khai thác bệnh sử kỹ lưỡng và lập kế hoạch điều trị, nhà trị liệu sẽ hướng dẫn bệnh nhân trả lời các câu hỏi về ký ức đau thương. Các chuyển động của mắt tương tự như trong giấc ngủ REM được tái tạo trong suốt phiên bằng cách cho bệnh nhân quan sát các ngón tay của nhà trị liệu chuyển động qua lại hoặc bằng cách xem một thanh ánh sáng. Chuyển động của mắt kéo dài trong một khoảng thời gian ngắn rồi dừng lại. Trải nghiệm trong một buổi học có thể bao gồm những thay đổi trong suy nghĩ, hình ảnh và cảm xúc. Sau những phiên lặp đi lặp lại, trí nhớ có xu hướng thay đổi và được trải nghiệm theo cách ít tiêu cực hơn.

Liệu pháp nhóm khuyến khích những người sống sót sau những sự kiện đau thương tương tự chia sẻ kinh nghiệm và phản ứng của họ trong một khung cảnh thoải mái và không phán xét. Các thành viên trong nhóm giúp đỡ lẫn nhau nhận ra rằng nhiều người cũng sẽ phản ứng theo cách tương tự và có những cảm xúc giống nhau. Trị liệu gia đình cũng có thể hữu ích vì hành vi và nỗi đau khổ của người mắc PTSD có thể ảnh hưởng đến cả gia đình.

Các liệu pháp tâm lý khác như liệu pháp liên cá nhân, hỗ trợ và tâm động học tập trung vào các khía cạnh cảm xúc và cá nhân của PTSD. Những điều này có thể hữu ích cho những người không muốn tiếp xúc với những lời nhắc nhở về những tổn thương của họ.

6.2. Trị liệu rối loạn stress sau sang chấn (PTSD) bằng thuốc:

Thuốc có thể giúp kiểm soát các triệu chứng của PTSD. Ngoài ra, việc giảm triệu chứng mà thuốc mang lại cho phép nhiều người tham gia trị liệu tâm lý hiệu quả hơn.

Các loại thuốc khác có thể được sử dụng để giảm lo lắng và kích động về thể chất, hoặc điều trị những cơn ác mộng và các vấn đề về giấc ngủ gây rắc rối cho nhiều người mắc PTSD.

Tuy nhiên, để dùng thuốc tốt nhất, hãy liên hệ và nghe tư vấn từ các bác sĩ.

Ngoài việc điều trị, nhiều người mắc PTSD thấy rất hữu ích khi chia sẻ kinh nghiệm và cảm xúc của họ với những người khác có trải nghiệm tương tự, chẳng hạn như trong nhóm hỗ trợ đồng đẳng.

7. Làm cách nào tôi có thể tìm trợ giúp cho rối loạn stress sau sang chấn (PTSD)?

Nếu bạn không chắc chắn có thể nhận trợ giúp ở đâu, nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe có thể giới thiệu bạn đến chuyên gia sức khỏe tâm thần được cấp phép, chẳng hạn như bác sĩ tâm thần hoặc nhà tâm lý học có kinh nghiệm điều trị PTSD. Tìm các mẹo giúp chuẩn bị và tận dụng tối đa chuyến thăm khám của bạn cũng như thông tin về cách nhận trợ giúp.

Dưới đây là một số điều bạn có thể làm để tự giúp mình trong quá trình điều trị rối loạn stress sau sang chấn (PTSD):

Nói chuyện với nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khoẻ của bạn về các lựa chọn điều trị và làm theo kế hoạch điều trị của bạn.

Tham gia tập thể dục, chánh niệm hoặc các hoạt động khác giúp giảm căng thẳng.

Cố gắng duy trì các thói quen ăn uống, tập thể dục và ngủ nghỉ.

Đặt mục tiêu thực tế và tập trung vào những gì bạn có thể quản lý.

Dành thời gian với bạn bè hoặc người thân đáng tin cậy và nói với họ về những điều có thể gây ra các triệu chứng.

Mong đợi các triệu chứng của bạn sẽ cải thiện dần dần chứ không phải ngay lập tức.

Tránh sử dụng rượu hoặc ma túy.

8. Làm cách nào tôi có thể giúp đỡ một người bạn hoặc người thân bị rối loạn stress sau sang chấn (PTSD)?

Nếu bạn biết ai đó có thể đang trải qua PTSD, điều quan trọng nhất bạn có thể làm là giúp người đó được hỗ trợ chẩn đoán và điều trị đúng đắn. Một số người có thể cần trợ giúp để đặt lịch hẹn với nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe của họ; những người khác có thể được hưởng lợi từ việc có người đi cùng họ trong các lần khám sức khỏe.

Nếu một người bạn thân hoặc người thân được chẩn đoán mắc PTSD, bạn có thể khuyến khích họ tuân theo kế hoạch điều trị của mình. Nếu các triệu chứng của họ không thuyên giảm sau 6 đến 8 tuần, bạn có thể khuyến khích họ nói chuyện với nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe của mình.

Bạn cũng có thể giúp đỡ một người bạn hoặc người thân bị rối loạn stress sau sang chấn (PTSD):

Cung cấp sự hỗ trợ về mặt cảm xúc, sự hiểu biết, sự kiên nhẫn và khuyến khích.

Tìm hiểu về PTSD để bạn có thể hiểu những gì bạn mình đang trải qua.

Lắng nghe một cách cẩn thận. Hãy chú ý đến cảm xúc của người đó và các tình huống có thể gây ra các triệu chứng PTSD.

Chia sẻ những thú vui tích cực, chẳng hạn như đi dạo, đi chơi và các hoạt động khác.

Nếu bạn đang nghi ngờ hoặc dấu hiệu tâm lý nói trên, hoặc bất kỳ băn khoăn nào về PTSD, hãy bổ sung ngay Nhân sâm, Hồng sâm hay Hắc sâm… vào chế độ dinh dưỡng hàng ngày để định thần, ích trí và tìm kiếm sự trợ giúp từ các chuyên gia tâm lý ngay.

Tham khảo thêm: https://edallyhanquoc.vn/roi-loan-stress-sau-sang-chan-ptsd-nhung-dieu-ban-can-biet.html

Mọi thông tin chi tiết về sản phẩm cũng như chính sách đại lý xin vui lòng liên hệ edallyhanquoc.vn qua Hotline/Zalo: 0902.158.663 để được tư vấn và hỗ trợ nhanh nhất.

Tài liệu tham khảo trong bài viết về rối loạn stress sau sang chấn (PTSD):

(1) Post-Traumatic Stress Disorder. nimh.nih.gov

(2) What is Posttraumatic Stress Disorder (PTSD)?. American Psychiatry Association