Tế Bào Gốc (Stem Cells) Và Những Điều Cần Phải Biết

Ở Việt Nam hiện nay, các quảng cáo về việc truyền tế bào gốc để “trẻ khỏe đẹp hơn” thường xuất hiện trên mạng xã hội, các spa, thẩm mỹ viện hoặc một số cơ sở y tế không chính thống.

Để tìm hiểu một cách chính xác, ta cần làm rõ hai vấn đề: tế bào gốc được quảng cáo cụ thể là gì, và liệu chúng có được công nhận trong y khoa hay không?

Tế bào gốc (Stem Cells) và những điều cần phải biết

Tế bào gốc trong quảng cáo “trẻ khỏe đẹp hơn” là gì? Trong bối cảnh quảng cáo làm đẹp tại Việt Nam, “tế bào gốc” thường được nhắc đến một cách chung chung, nhưng thực tế, phần lớn không phải là tế bào gốc sống (living stem cells) như trong nghiên cứu y khoa. Thay vào đó, những gì được quảng cáo có thể thuộc một trong các trường hợp sau:

1. Chiết xuất từ tế bào gốc thực vật hoặc động vật

Một số sản phẩm được quảng cáo là “tế bào gốc” thực chất chỉ chứa các dịch chiết (extracts) từ tế bào gốc thực vật (như táo, nho) hoặc động vật (như nhau thai cừu, hươu). Các chiết xuất này không phải là tế bào gốc sống mà thường là các protein, peptide, hoặc yếu tố tăng trưởng được cho là có tác dụng nuôi dưỡng da.

2. Huyết tương giàu tiểu cầu (PRP - Platelet-Rich Plasma)

Đây là một chất được chiết xuất từ máu của chính người sử dụng, qua quá trình ly tâm để cô đặc tiểu cầu. PRP chứa các yếu tố tăng trưởng (growth factors) giúp kích thích tái tạo mô, cải thiện làn da, và đôi khi được gọi nhầm là “tế bào gốc tự thân” trong quảng cáo. PRP không phải là tế bào gốc mà là một sản phẩm từ máu, nhưng nó có tác dụng hỗ trợ sửa chữa và tái tạo mô. PRP là viết tắt của Platelet-Rich Plasma, nghĩa là huyết tương giàu tiểu cầu. Đây là một sản phẩm sinh học được chiết xuất từ máu của chính người sử dụng, qua một quy trình đặc biệt để cô đặc tiểu cầu (platelets) - một thành phần quan trọng trong máu có vai trò trong quá trình đông máu và tái tạo mô.

2.1. Quy trình tạo ra Huyết tương giàu tiểu cầu (PRP - Platelet-Rich Plasma):

Lấy máu: Một lượng nhỏ máu (thường khoảng 10-60ml, tùy mục đích sử dụng) được lấy từ tĩnh mạch của người đó, tương tự như khi xét nghiệm máu.

Ly tâm: Máu được đặt vào máy ly tâm để tách các thành phần. Quá trình này cô lập huyết tương (plasma) chứa lượng tiểu cầu cao hơn bình thường, loại bỏ hồng cầu và một phần bạch cầu.

Thu PRP: Phần huyết tương giàu tiểu cầu được thu lại để sử dụng, thường ở dạng dung dịch lỏng hoặc gel (nếu kích hoạt thêm).

2.2. Thành phần và cơ chế hoạt động của Huyết tương giàu tiểu cầu (PRP - Platelet-Rich Plasma):

Tiểu cầu: Trong PRP, nồng độ tiểu cầu cao gấp 3-5 lần so với máu bình thường. Tiểu cầu chứa nhiều yếu tố tăng trưởng (growth factors) như PDGF (Platelet-Derived Growth Factor), TGF-β (Transforming Growth Factor Beta), VEGF (Vascular Endothelial Growth Factor),...

Tác dụng: Khi được tiêm hoặc bôi vào mô (da, khớp, tóc…), các yếu tố tăng trưởng này kích thích quá trình sửa chữa, tái tạo tế bào, tăng sinh collagen, và cải thiện tuần hoàn máu tại vùng điều trị.

2.3. Ứng dụng của Huyết tương giàu tiểu cầu (PRP - Platelet-Rich Plasma):

PRP được sử dụng trong cả y khoa và thẩm mỹ, với các mục đích chính như sau:

Hỗ trợ lành vết thương: Điều trị vết loét mãn tính (như ở bệnh nhân tiểu đường) hoặc tổn thương mô mềm.

Chấn thương chỉnh hình: Hỗ trợ phục hồi gân, dây chằng, cơ (ví dụ, viêm gân Achilles, chấn thương thể thao).

Thoái hóa khớp: Tiêm PRP vào khớp để giảm đau và kích thích tái tạo sụn.

Thẩm mỹ: Trẻ hóa da: PRP được tiêm vào da mặt (thường kết hợp với lăn kim - microneedling) để cải thiện nếp nhăn, tăng độ đàn hồi, và làm sáng da. Phương pháp này đôi khi được gọi là “Vampire Facial”.

Kích thích mọc tóc: Tiêm PRP vào da đầu để điều trị rụng tóc, hói đầu (alopecia).

Xóa sẹo: Hỗ trợ làm mờ sẹo lõm, sẹo mụn.

2.4. Huyết tương giàu tiểu cầu (PRP - Platelet-Rich Plasma) có an toàn không?

Vì PRP được lấy từ máu của chính người sử dụng (tự thân), nên nguy cơ dị ứng hoặc phản ứng miễn dịch rất thấp.

Tuy nhiên, an toàn phụ thuộc vào quy trình thực hiện: nếu dụng cụ không vô trùng hoặc kỹ thuật không đúng, có thể gây nhiễm trùng, đau, hoặc sưng tấy.

2.5. Huyết tương giàu tiểu cầu (PRP - Platelet-Rich Plasma) tại Việt Nam:

Trong y khoa, PRP được sử dụng tại các bệnh viện lớn hoặc phòng khám chuyên khoa (da liễu, chỉnh hình) với quy trình đạt chuẩn.

Trong thẩm mỹ, PRP khá phổ biến ở các spa hoặc thẩm mỹ viện, nhưng không phải nơi nào cũng đảm bảo chất lượng. Một số nơi quảng cáo PRP như “tế bào gốc tự thân” để thu hút khách hàng, dù thực tế nó không phải tế bào gốc mà chỉ là huyết tương giàu tiểu cầu.

PRP là một liệu pháp sinh học tự nhiên, tận dụng khả năng tái tạo của cơ thể, được ứng dụng rộng rãi trong y khoa và thẩm mỹ. Tuy nhiên, hiệu quả của nó phụ thuộc vào tình trạng sức khỏe của từng người, cách thực hiện, và không phải là “thần dược” như một số quảng cáo phóng đại. Nếu bạn muốn thử PRP, nên chọn cơ sở uy tín, có bác sĩ chuyên môn thực hiện để đảm bảo an toàn và hiệu quả.

3. Tế bào gốc trung mô (Mesenchymal Stem Cells - MSCs)

Trong một số trường hợp hiếm hoi, các cơ sở có thể sử dụng tế bào gốc trung mô lấy từ mô mỡ, tủy xương hoặc dây rốn. Tuy nhiên, việc sử dụng tế bào gốc sống thật sự trong làm đẹp đòi hỏi công nghệ cao, phòng thí nghiệm đạt chuẩn, và sự cấp phép nghiêm ngặt từ cơ quan y tế, điều mà hầu hết các cơ sở thẩm mỹ tại Việt Nam không thể nào đáp ứng được.

4. Tế bào gốc tạo máu (HSCs, viết tắt từ Hematopoietic Stem Cells)

Tế bào gốc tạo máu (HSCs) là những tế bào gốc đặc biệt trong cơ thể có khả năng tự tái tạo và biệt hóa thành nhiều loại tế bào máu khác nhau. Chúng đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì hệ thống máu và miễn dịch của cơ thể. Cụ thể, HSCs có thể phát triển thành: Tế bào máu đỏ (hồng cầu): Chịu trách nhiệm vận chuyển oxy. Tế bào máu trắng (bạch cầu): Hỗ trợ hệ miễn dịch, chống lại nhiễm trùng. Tiểu cầu: Giúp đông máu để ngăn ngừa chảy máu. Những tế bào này chủ yếu được tìm thấy trong tủy xương, nhưng cũng có thể hiện diện với số lượng nhỏ trong máu ngoại vi và máu dây rốn. HSCs được ứng dụng rộng rãi trong y học, đặc biệt trong điều trị các bệnh về máu như bệnh bạch cầu (leukemia) thông qua cấy ghép tủy xương hoặc tế bào gốc được làm để điều trị bệnh tại bệnh viện.

5. Tế bào gốc - Chất không rõ nguồn gốc

Đáng lo ngại hơn, nhiều quảng cáo “truyền tế bào gốc” có thể sử dụng các dung dịch không rõ thành phần, không được kiểm định, và chỉ nhằm mục đích thu hút khách hàng. Những chất này có thể gây nguy hiểm như nhiễm trùng, dị ứng, hoặc biến chứng lâu dài.

Làm đẹp bằng tế bào gốc có thực sự thần thánh như quảng cáo?

Vì vậy, “tế bào gốc” trong quảng cáo làm đẹp thường không phải là tế bào gốc sống như trong y khoa, mà chủ yếu là các sản phẩm liên quan (như PRP- huyết tương giàu tiểu cầu) hoặc chỉ là chiêu trò marketing phóng đại.

6. Tế bào gốc có được công nhận và bán để điều trị trong y khoa không?

Trong y khoa chính thống tại Việt Nam và trên thế giới, tế bào gốc thực sự (như tế bào gốc tạo máu hoặc tế bào gốc trung mô) được nghiên cứu và ứng dụng để điều trị một số bệnh lý nghiêm trọng, chứ không phải để “trẻ đẹp hơn”. Cụ thể:

6.1. Ứng dụng của Tế bào gốc trong y khoa được công nhận tại Việt Nam:

Tế bào gốc tạo máu (HSCs): Được sử dụng trong ghép tủy xương để điều trị các bệnh về máu như ung thư máu (leukemia), suy tủy xương. Phương pháp này đã được Bộ Y tế Việt Nam cấp phép tại các bệnh viện lớn như Bệnh viện Huyết học - Truyền máu TP.HCM, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108.

Tế bào gốc trung mô (MSCs): Được nghiên cứu và ứng dụng trong điều trị một số bệnh như thoái hóa khớp, bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính (COPD), hoặc tiểu đường tại các cơ sở được cấp phép như Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, Viện Tế bào gốc. Tuy nhiên, đây là các ứng dụng lâm sàng, không phải làm đẹp.

PRP cũng được sử dụng trong y khoa (ví dụ, trong chỉnh hình hoặc da liễu) để hỗ trợ lành vết thương hoặc cải thiện mô, nhưng không phải là “tế bào gốc” và không được quảng cáo như một liệu pháp trẻ hóa toàn diện.

6.2. Quy định pháp lý về Tế bào gốc dùng trong y khoa tại Việt Nam:

Bộ Y tế Việt Nam chỉ cho phép sử dụng tế bào gốc trong các cơ sở y tế được cấp phép, với mục đích điều trị bệnh lý cụ thể, và phải tuân theo quy trình nghiêm ngặt (phân lập, nuôi cấy, bảo quản). Việc sử dụng tế bào gốc cho mục đích thẩm mỹ như “trẻ hóa da” hiện chưa được Bộ Y tế chính thức công nhận hoặc cho phép rộng rãi.

Các quảng cáo “truyền tế bào gốc” để làm đẹp thường không có cơ sở khoa học được kiểm chứng, và nhiều cơ sở thực hiện trái phép đã bị cơ quan chức năng xử phạt (ví dụ, Thanh tra Sở Y tế TP.HCM từng phát hiện các spa quảng cáo sai sự thật).

6.3. Tình trạng thực tế về Tế bào gốc dùng trong y khoa tại Việt Nam:

Hiện nay, không có sản phẩm “tế bào gốc” nào được Bộ Y tế cấp phép bán rộng rãi trên thị trường để điều trị hoặc làm đẹp. Các sản phẩm hợp pháp thường là mỹ phẩm chứa chiết xuất từ tế bào gốc (như PLANT STEM CELL từ Nhân sâm Hàn Quốc), nhưng chúng chỉ có tác dụng dưỡng da, không phải truyền vào cơ thể.

Việc truyền bất kỳ chất nào (kể cả PRP hay tế bào gốc) đòi hỏi phải được thực hiện bởi bác sĩ tại cơ sở y tế đạt chuẩn, không phải spa hay thẩm mỹ viện thông thường.

Như vậy, “Tế bào gốc” trong quảng cáo làm đẹp tại Việt Nam hiện nay thường là dịch chiết (extracts) từ tế bào gốc thực vật (như táo, nho) hoặc động vật (như nhau thai cừu, hươu) hoặc PRP - huyết tương giàu tiểu cầu, thậm chí là chất không rõ nguồn gốc, chứ không phải tế bào gốc sống như trong y khoa.

Trong y khoa, tế bào gốc được công nhận để điều trị bệnh lý cụ thể, nhưng không phải để “trẻ đẹp hơn” như quảng cáo. Việc sử dụng tế bào gốc cho thẩm mỹ chưa được Bộ Y tế Việt Nam cho phép rộng rãi và tiềm ẩn nhiều rủi ro nếu thực hiện tại các cơ sở không đủ điều kiện.

Nếu bạn quan tâm đến phương pháp này, hãy tìm đến các bệnh viện lớn được cấp phép, và tham khảo ý kiến bác sĩ thay vì tin vào các lời quảng cáo “có cánh” kẻo tiền mất tật mang.

Hãy cảnh giác với ma trận làm đẹp từ tế bào gốc tại các viện thẩm mỹ, Spa…

Lưu ý: Với thị trường ma trận làm đẹp bằng tế bào gốc như hiện nay thì khách hàng sẽ phải chịu rất nhiều rủi ro không chỉ về nhân sắc, sức khỏe, tiền bạc và cả tinh thần… Thay vì vậy, bạn hãy lựa chọn các phương pháp làm đẹp an toàn hơn mà hiệu quả cũng không kém đó là kết hợp việc chăm sóc da từ bên ngoài với Mỹ phẩm tái tạo da chuyên sâu Edally EX và chăm sóc da từ sâu bên trong với Thực phẩm bảo vệ sức khỏe Edally BH cùng chế độ ăn uống, sinh hoạt khoa học.

Mọi thông tin chi tiết về sản phẩm cũng như chính sách đại lý xin vui lòng liên hệ edallyhanquoc.vn qua Hotline/Zalo: 0902.158.663 để được tư vấn và hỗ trợ nhanh nhất.