Dinh Dưỡng Trong Bệnh Loãng Xương

Loãng xương là “một rối loạn xương đặc trưng bởi sức mạnh của xương bị suy yếu dẫn đến nguy cơ gãy xương tăng cao”.

Theo tiêu chí của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), loãng xương được định nghĩa là mật độ khoáng xương (BMD) thấp hơn 2,5 độ lệch chuẩn (SD) hoặc hơn so với giá trị trung bình của phụ nữ trẻ khỏe mạnh (điểm T < - 2,5 SD).

Ăn gì để ngăn ngừa loãng xương, tăng cường sức khỏe?

Loãng xương có thể được chia thành loãng xương nguyên phát, bao gồm loãng xương sau mãn kinh (loại I) và loãng xương ở người già (loại II), và loãng xương thứ phát, có cơ chế nguyên nhân rõ ràng như kém hấp thu, thuốc như glucocorticoid và một số bệnh như cường cận giáp.

1. Yếu tố nguy cơ gây loãng xương

Các yếu tố nguy cơ gây loãng xương có thể được chia thành 2 nhóm chính. Việc nhận biết và kiểm soát các yếu tố này đóng vai trò quan trọng trong phòng ngừa và điều trị bệnh.

1.1. Yếu tố nguy cơ gây loãng xương liên quan đến dinh dưỡng:

Suy dinh dưỡng

Lượng muối khẩu phần cao

Chỉ số khối cơ thể thấp

BMD thấp, thiếu vitamin D, lượng canxi hấp thụ thấp, khẩu phần canxi không đủ theo nhu cầu khuyến nghị

Tắt kinh sớm do nguyên nhân dinh dưỡng

1.2. Yếu tố nguy cơ khác gây loãng xương:

Tuổi tác cao, giới tính nữ, tình trạng mãn kinh, suy sinh dục hoặc suy buồng trứng sớm, nguồn gốc dân tộc (người da trắng có nguy cơ cao hơn người da đen), viêm khớp dạng thấp (RA), BMD thấp, chứng gù lưng, hút thuốc lá hiện tại, lạm dụng rượu, bất động và sử dụng một số loại thuốc trong thời gian dài, chẳng hạn như glucocorticoid, thuốc chống đông máu, thuốc chống co giật, thuốc ức chế aromatase, thuốc hóa trị ung thư và thuốc chủ vận hormone giải phóng gonadotropin.

2. Chất dinh dưỡng liên quan đến loãng xương và sức khỏe của xương

Chế độ dinh dưỡng là yếu tố quan trọng trong việc điều trị và phòng ngừa loãng xương. Bệnh nhân cần bổ sung đầy đủ các dưỡng chất như canxi, vitamin D, protein, magiê, và các khoáng chất khác để duy trì xương chắc khỏe. Đồng thời, cần tránh các thực phẩm gây hại cho xương và thực hiện lối sống lành mạnh để hỗ trợ quá trình điều trị. Sự kết hợp giữa chế độ ăn uống hợp lý và lối sống khoa học sẽ giúp bệnh nhân loãng xương cải thiện sức khỏe xương và giảm thiểu các nguy cơ liên quan đến bệnh lý này.

2.1. Nguồn thực phẩm giàu canxi liên quan đến sức loãng xương và sức khỏe của xương:

Người trưởng thành cần khoảng 1000-1200 mg canxi mỗi ngày, tùy theo độ tuổi và giới tính. Phụ nữ sau mãn kinh và người cao tuổi có nhu cầu canxi cao hơn.

Phô mai: Cung cấp từ 5-20% nhu cầu canxi hằng ngày cho cơ thể, trên mỗi khẩu phần ăn 28g.

Sữa và các sản phẩm từ sữa, sữa chua.

Các loại hạt: Hạt chia, vừng, hạt điều, hạnh nhân, hạt dẻ, hạt lanh...là nhóm các loại hạt cung cấp nhiều canxi cho cơ thể.

Các loại đậu: Đậu đen, đậu xanh, đậu nành, đậu hà lan, đậu trắng, đậu lăng...

Các loại rau: Cải bó xôi, rau mồng tơi, rau ngót, rau muống, rau dền, cải ngọt, cải xoăn, cải thìa, súp lơ...

Cá mòi, cá hồi và các loại hải sản khác.

2.2. Nguồn thực phẩm giàu vitamin D liên quan đến loãng xương và sức khỏe của xương:

Người trưởng thành cần khoảng 600-800 IU (đơn vị quốc tế) vitamin D mỗi ngày, và đối với người cao tuổi, lượng này có thể lên tới 1000 IU.

Cá béo như cá hồi, cá thu, cá trích, cá mòi... đều là những thực phẩm chứa lượng Vitamin D khá cao.

Hoa quả tươi: Hoa quả luôn là nguồn Vitamin D dồi dào, không thể thiếu trong thực đơn hàng ngày. Một số loại quả giàu Vitamin D như: cam, quýt, đu đủ, bơ, bưởi...

Nấm (như nấm hương, nấm maitake) cũng là nguồn thực phẩm chứa vitamin D.

Ánh sáng mặt trời là nguồn chính giúp cơ thể tổng hợp vitamin D tự nhiên.

2.3. Nguồn thực phẩm giàu protein liên quan đến loãng xương và sức khỏe của xương:

Protein không chỉ cần thiết cho cơ bắp mà còn đóng vai trò giữ hệ xương vững chắc. Nhu cầu khuyến nghị: 1.0 – 1.2g/kg thể trọng/ ngày ở người cao tuổi để duy trị khối lượng cơ và mật độ xương.

Thịt nạc, cá, trứng, đậu, các loại hạt, và sữa.

Các thực phẩm từ đậu nành như đậu phụ và sữa đậu nành.

2.4. Nguồn thực phẩm giàu Photpho, Magie, Kali liên quan đến loãng xương và sức khỏe của xương:

Thực phẩm giàu Photpho: Cá hồi, cá thu, sữa và các chế phẩm từ sữa, hạt bí, hạt hướng dương, ngũ cốc...

Thực phẩm giàu Magie: Các loại hạt (hạt hạnh nhân, hạt dẻ cười), hạt chia, hạt vừng. Rau lá xanh (cải bó xôi, bông cải xanh). Ngũ cốc nguyên hạt...

Thực phẩm giàu Kali: Các loại hoa quả (dưa hấu, bơ, chuối...). Các loại rau xanh: cải xoăn, cải bó xôi, bông cải xanh...

3. Những thực phẩm người bị loãng xương nên hạn chế ăn

Thực phẩm chứa nhiều muối: Tiêu thụ quá nhiều muối có thể làm tăng sự bài tiết canxi qua nước tiểu, làm giảm mức canxi trong cơ thể. Do đó, bệnh nhân loãng xương nên giảm tiêu thụ thực phẩm chứa nhiều muối như thức ăn chế biến sẵn, snack mặn, thực phẩm đóng hộp.

Rượu bia: Uống rượu thường xuyên có liên quan đến nguy cơ thiếu hụt chất dinh dưỡng cao hơn, do chế độ ăn uống kém và quá trình hấp thụ chất dinh dưỡng bị gián đoạn. Các chất thường bị giảm ở người uống nhiều rượu như: Vitamin A, kẽm, vitamin B (folate) và các chất dinh dưỡng liên quan nhiều hơn đến sức khỏe của xương như canxi, vitamin D và magie… Một số nghiên cứu cho rằng uống rượu làm tăng quá trình tái hấp thu xương và làm giảm khả năng thúc đẩy quá trình hình thành và sửa chữa xương mới của cơ thể. Điều này dẫn đến sự luân chuyển tế bào xương bị suy giảm và xương yếu hơn theo thời gian.

Caffeine: Caffeine có thể làm giảm khả năng hấp thu canxi và gia tăng sự bài tiết canxi qua nước tiểu. Bệnh nhân loãng xương nên hạn chế tiêu thụ các đồ uống chứa caffeine như cà phê và trà.

Thực phẩm có nhiều đường và chất béo bão hòa: Các thực phẩm này có thể làm gia tăng tình trạng viêm trong cơ thể, mất cân bằng giữa gốc tự do và chất chống oxy hóa, giảm hấp thu vi khoáng, góp phần làm giảm sức khỏe xương.

4. Lối sống lành mạnh - Chìa khóa hỗ trợ điều trị loãng xương

Bên cạnh chế độ dinh dưỡng đầy đủ và hợp lý, một lối sống lành mạnh đóng vai trò rất quan trọng trong việc ngăn ngừa tiến triển bệnh, cải thiện sức mạnh xương và tăng chất lượng cuộc sống cho người bệnh.

Tập thể dục thường xuyên: Các bài tập như đi bộ, bơi lội, tập yoga và các bài tập tăng cường cơ bắp có thể giúp cải thiện mật độ xương và giảm nguy cơ gãy xương. Khuyến nghị ít nhất 3 buổi/ 1 tuần, mỗi buổi 30 phút.

Ngưng hút thuốc lá: Hút thuốc có thể làm giảm mật độ xương và làm tăng nguy cơ loãng xương.

Tăng cường hoạt động ngoài trời: Ánh sáng mặt trời giúp cơ thể tổng hợp vitamin D, một yếu tố quan trọng trong việc duy trì sức khỏe xương. Tiếp xúc ánh nắng trực tiếp khoảng 15-20 phút mỗi ngày, tránh các khung giờ nắng quá gắt để không gây hại cho da.

Giảm rượu: Mỗi ngày không nữ giới không uống quá 1 đơn vị cồn, nam giới không uống quá 2 đơn vị cồn:

Đơn vị cồn = Dung tích (ml) x (Nồng độ (%) x Khối lượng riêng).

Ví dụ: Cốc bia 0,33 lít với nồng độ cồn 4% với khối lượng riêng của cồn nguyên chất là 0.793g/cm3 (ở 200C) sẽ có 10.4g đơn vị cồn.

Như vậy, 1 đơn vị tiêu chuẩn (10 gam cồn nguyên chất) tương đương với 3/4 chai hoặc một lon bia 330 ml (5%); 1 ly rượu vang 100 ml (13,5%); 1 ly bia hơi 330 ml hoặc 1 ly rượu mạnh 30 ml (40%).

Tham khảo các sản phẩm chăm sóc sức khỏe chính hãng tại: https://edallyhanquoc.vn/thuc-pham-bao-ve-suc-khoe-edally-bh-han-quoc.html

Mọi thông tin chi tiết về sản phẩm cũng như chính sách đại lý, xin vui lòng liên hệ edallyhanquoc.vn qua Hotline/Zalo: 0902.158.663 để được tư vấn và hỗ trợ nhanh nhất.

Nguồn: ĐD. Nguyễn Thị Hoàng Na - Bệnh viện Đại học Y Dược TPHCM - Cơ sở 3