Đừng Biếu Thuốc Bổ Cho Người Bệnh Thận - Lời Nhắn Gửi Cho Bệnh Nhân, Gia Đình Và Bạn Bè

Ngày nào khi khám, PGS.TS Đỗ Gia Tuyển - Bệnh Viện Đại Học Y Hà Nội cũng gặp những câu chuyện giống nhau: người thân của bệnh nhân mua thuốc bổ “quý”, thực phẩm chức năng xách tay, hoặc muối ăn “ít natri” từ nước ngoài về biếu; sếp, đồng nghiệp muốn thể hiện sự quan tâm cũng gửi tặng “thuốc bổ”.

Sau vài ngày dùng, bệnh nhân thấy mệt hơn, xét nghiệm xấu đi, có người còn nhập viện vì tăng kali máu. Ý tốt rất đáng quý, nhưng với người có bệnh thận, những món quà như vậy có thể trở thành gánh nặng nguy hiểm.

Đừng biếu thuốc bổ cho người bệnh thận - lời nhắn gửi cho bệnh nhân, gia đình và bạn bè

Vì sao lại hại? Thận của người bệnh đã lọc kém, nên bất cứ chất gì đưa vào cơ thể cũng dễ tích lũy. Dưới đây là bản khuyến cáo từ PGS.TS Đỗ Gia Tuyển để bệnh nhân có thể chú ý:

1. Biếu thuốc bổ cho người bệnh thận - Vì sao nguy hiểm?

Thận lọc kém: chất “bổ” (kali, magiê, phốt-pho, vitamin tan trong mỡ, thảo dược) khó đào thải gây tích lũy.

Tương tác thuốc: nhiều “thuốc quý” làm tăng kali (kể cả muối ăn thay thế bằng KCl), giữ nước, hoặc độc thận.

Nhãn mác không rõ: hàng xách tay/Thực phẩm chức năng không kê đơn, không kiểm định; nhiều loại trộn corticoid, NSAID hoặc kim loại nặng/axit aristolochic (độc thận mạnh) mà người dùng không biết.

2. Đừng biếu thuốc bổ cho người bệnh thận vì thuốc bổ có những thứ có thể gây hại ở bệnh nhân mắc bệnh thận

Muối ăn “low-sodium”/muối thay thế chứa KCl gây tăng kali máu.

Thực phẩm chức năng/thuốc “bổ thận”, “giải độc”, “tăng sinh lý”: thường trộn steroid/NSAID, kim loại nặng, hoặc thảo dược độc thận (nhóm aristolochia).

Viên sủi/điện giải có kali/magiê; kali citrate (trị sỏi) dùng tùy tiện  làm tăng K+.

Thảo dược và trà: Cam thảo (tăng huyết áp/Na+), Nhân sâm, Linh chi, Nấm đông trùng hạ thảo… (không độc mặc định nhưng tương tác/ô nhiễm rất khó lường).

Vitamin liều cao:

Vitamin C liều cao kéo dài có thể gây bệnh thận do oxalate.

Vitamin D/Canxi quá liều gây tăng Ca, sỏi, suy thận.

Vitamin A hoặc Vitamin E tích lũy do tan trong mỡ.

Thuốc giảm đau: ibuprofen, naproxen, diclofenac, celecoxib (NSAIDs) làmdr giữ muối nước/độc thận.

Kháng sinh/thuốc có muối kali (một số penicillin, co-trimoxazole), heparin, β-chẹn dễ gây tăng K+.

Thuốc giữ kali/ảnh hưởng aldosterone: spironolactone, eplerenone, finerenone, ACEI/ARB, ARNI, aliskiren, tacrolimus/cyclosporine (người ghép thận).

Đồ uống/đồ ăn rất giàu kali nếu thận kém: nước dừa, nước ép trái cây đặc, các loại trái khô, khoai tây, chuối… (không cấm tuyệt đối, nhưng phải theo khẩu phần bác sĩ/dinh dưỡng).

Bột protein/“detox”, trà giảm cân: có thể lợi tiểu - mất nước - suy thận hoặc nhiễm chất cấm.

3. Biếu thuốc bổ cho người bệnh thận - Quy tắc “3 không - 5 có”

Nhiều người nghĩ rằng “người bệnh thì nên dùng thuốc bổ”, nhưng với người bệnh thận, việc tự ý bổ sung có thể khiến thận quá tải và bệnh nặng hơn.

Thận là “bộ lọc” của cơ thể - mọi thuốc, vitamin, khoáng chất đều chuyển hóa hoặc đào thải qua thận, vì vậy “bổ không đúng” = “hại thận”.

Thực tế có nhiều bệnh nhân thận mạn nhập viện vì dùng Thực phẩm chức năng, thuốc đông y hoặc thuốc bổ không rõ nguồn gốc, gây tăng ure, kali hoặc tổn thương ống thận cấp.

3.1. Quy tắc 3 không khi biếu thuốc bổ cho người bệnh thận:

Không tự ý biếu thuốc/TPCN cho người bệnh nhân thận.

Không dùng muối thay thế bằng KCl (low-sodium salt).

Không uống thứ gì mới khi chưa hỏi Bác sĩ điều trị.

3.2. Quy tắc 5 có khi biếu thuốc bổ cho người bệnh thận:

Có: gửi ảnh nhãn/ thành phần/ liều cho bác sĩ xem trước khi uống.

Có: kiểm tra creatinin/eGFR, kali máu 3-7 ngày sau khi bắt đầu bất kỳ thuốc mới có nguy cơ tăng K+ (RAAS blocker, MRA, “điện giải”, “bổ thận”).

Có: mang danh sách thuốc đang dùng khi đi khám; báo mọi loại TPCN, trà, thuốc nam đang uống.

Có: đọc nhãn thành phần: nếu thấy kali/K+, potassium, phosphate, aristolochia, NSAID, hãy dừng và hỏi bác sĩ.

Có: ưu tiên quà tặng an toàn: máy đo huyết áp, cân, phiếu xét nghiệm, thực phẩm ít muối- ít kali, hoặc sách/đồ dùng thay vì thuốc. (Nếu thực sự quý bệnh nhân và thướng bệnh nhân thì tốt nhất biếu phong bì hoặc chuyển khoản cho người bệnh để họ mua thuốc theo đơn bác sĩ?

4. Dấu hiệu nguy hiểm cần nhập viện sau khi uống thuốc bổ với người bệnh thận

Bệnh nhânsau khi uống thuốc bổ có thể có một số biểu hiện:

• Yếu cơ, tê quanh miệng, hồi hộp trống ngực, li bì.

• Thiểu niệu/vô niệu, phù nhiều.

• Sốt, rét run sau uống “thuốc bổ/thuốc nam”.

• Đau hông lưng dữ dội (nguy cơ tắc nghẽn và nhiễm trùng).

• Vì có thể là tăng kali máu/suy thận cấp: cần điện tim, xét nghiệm và xử trí khẩn.

5. Biếu thuốc bổ cho người bệnh thận - lời nhắn gửi cho bệnh nhân, gia đình và bạn bè

Trong văn hóa Việt Nam, biếu thuốc bổ là một hành động đẹp, thể hiện sự quan tâm và hiếu thảo. Tuy nhiên, đối với người bệnh thận, đặc biệt là những người bị suy thận mạn, thì “thuốc bổ” đôi khi lại trở thành con dao hai lưỡi.

Nhiều trường hợp bệnh nhân nhập viện vì suy thận nặng hơn sau khi sử dụng “thuốc bổ” hay “thực phẩm chức năng tăng cường sức khỏe” được người thân tặng. Điều này không phải vì người tặng thiếu hiểu biết, mà vì các sản phẩm này chứa thành phần có thể gây độc cho thận hoặc tương tác bất lợi với thuốc điều trị đang dùng. Vì vậy, trước khi biếu hay nhận thuốc bổ, điều quan trọng là hiểu rõ tình trạng bệnh và nguyên tắc an toàn trong lựa chọn sản phẩm.

5.1. Biếu thuốc bổ cho người bệnh thận - lời nhắn gửi cho bệnh nhân:

Theo tôi, đừng uống thứ gì mới khi chưa hỏi bác sĩ/cơ sở điều trị thận của mình.

Nếu bác sĩ chỉ định ACEI/ARB/spironolactone/finerenone: phải xét nghiệm kali-creatinin sau 3-7 ngày, rồi theo lịch hẹn.

Giữ “ đơn thuốc” trong ví hoặc trong điện thoại: tên thuốc đang dùng - dị ứng - số điện thoại bác sĩ.

5.2. Biếu thuốc bổ cho người bệnh thận - lời nhắn gửi cho gia đình, bạn bè:

Quý nhất là đưa bệnh nhân đi khám đúng hẹn, nhắc uống thuốc đúng giờ, hỗ trợ chế độ ăn; không biếu thuốc/TPCN.

Nếu muốn giúp: mua phiếu xét nghiệm, đồ ăn ít muối-ít kali, bình nước có vạch đo, máy đo huyết áp. (Nếu thực sự quý bệnh nhân và thương bệnh nhân thì tốt nhất biếu phong bì hoặc chuyển khoản cho người bệnh để họ mua thuốc theo đơn bác sĩ?

5.3. Biếu thuốc bổ cho người bệnh thận - lời nhắn gửi cho Sếp - đồng nghiệp là bệnh nhân thận:

Thay vì “thuốc bổ”, hãy tặng gói khám sức khỏe thận, gói dinh dưỡng cho bệnh nhân thận mạn hoặc thiết bị theo dõi sức khỏe.

Nhắc lịch làm việc giảm stress, ngủ đủ, hỗ trợ thời gian đi khám.

Chúng ta ai cũng muốn điều tốt nhất cho người mình thương. Với bệnh nhân Thận, cách bảo vệ an toàn nhất là tôn trọng phác đồ của Bác sĩ, nói không với quà tặng là thuốc/bổ chưa được kiểm chứng, và thay thế bằng những hỗ trợ thiết thực. Đó mới là món quà thật sự quý cho sức khỏe của thận và cho sự bình an lâu dài của cả gia đình.

Tham khảo các sản phẩm chăm sóc sức khỏe chính hãng tại: https://edallyhanquoc.vn/thuc-pham-bao-ve-suc-khoe-edally-bh-han-quoc.html

Mọi thông tin chi tiết về sản phẩm cũng như chính sách đại lý xin vui lòng liên hệ edallyhanquoc.vn qua Hotline/Zalo: 0902.158.663 để được tư vấn và hỗ trợ nhanh nhất.

Nguồn: PGS.TS Đỗ Gia Tuyển - Bệnh Viện Đại Học Y Hà Nội