Hàng Rào Bảo Vệ Da - Tầm Quan Trọng Hàng Đầu Trong Làm Đẹp Và Điều Trị Da

Hàng rào bảo vệ da (skin barrier) vốn là cấu trúc quan trọng nhất để quyết định sức khỏe làn da. Bởi nếu hàng rào bảo vệ da bị hư hại, vi khuẩn, vi rút, ký sinh trùng, ô nhiễm, tia UV sẽ tấn công “ồ ạt” vào sâu bên trong da, khiến da bị hư tổn, đỏ rát, viêm nhiễm, thậm chí bị hoại tử nếu không chữa trị kịp thời.

Hàng rào bảo vệ da là lớp ngoài cùng của da (lớp sừng), đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ da khỏi các tác nhân gây hại từ môi trường, duy trì độ ẩm cần thiết và giữ cho da luôn khỏe mạnh. Hiểu rõ tầm quan trọng của hàng rào bảo vệ da không chỉ giúp bạn duy trì làn da đẹp mà còn hỗ trợ hiệu quả trong các liệu trình điều trị da.

Hàng rào bảo vệ da - Tầm quan trọng hàng đầu trong làm đẹp và điều trị da

1. Hàng rào bảo vệ da là gì?

Hàng rào bảo vệ da được cấu tạo từ hai thành phần chính là các tế bào sừng và lớp lipid thượng bì gồm ceramide, cholesterol và các acid béo giúp kết nối các tế bào với nhau. Nếu hàng rào này toàn vẹn sẽ có hiệu quả kiểm soát sự mất độ ẩm qua da, bảo vệ cơ thể, ngăn chặn sự xâm hại của các tác nhân bất lợi như vi khuẩn, virus, nấm, ô nhiễm môi trường, các chất hóa học trong mỹ phẩm,... Nếu hàng rào bảo vệ khỏe mạnh, bạn sẽ có làn da láng mịn, căng bóng, đủ độ ẩm và hoàn toàn không có mụn.

Vậy ngược lại, khi bị mụn, lớp hàng rào bảo vệ da bị ảnh hưởng như thế nào?

Như bạn biết, mụn được hình thành bởi sự bít tắc lỗ chân lông do bụi bẩn, vi khuẩn gây ra. Và mụn là dấu hiệu cho thấy nền da của bạn đang bị tổn thương và cần được bảo vệ cấp tốc. Lúc này, hàng rào bảo vệ không còn khả năng điều tiết và bảo vệ nữa, từ đó gây mất nước, da trở nên nhạy cảm, xỉn màu, mất độ ẩm, dễ kích ứng, bào mỏng da. Khi hàng rào bảo vệ da bị tổn hại rồi dù có bôi bất kỳ sản phẩm nào đều nguy cơ kích ứng, châm chích, ngứa rát. Các tác nhân vi sinh vật dễ dàng xâm nhập vào da gây mụn trứng cá, nấm, virus.

Hàng rào bảo vệ da là gì?

2. Các loại hàng rào bảo vệ da

Hàng rào bảo vệ da là cấu trúc quan trọng giúp duy trì sự khỏe mạnh và chức năng của da. Có nhiều loại hàng rào bảo vệ da, mỗi loại có chức năng và cấu trúc riêng biệt để bảo vệ da khỏi các tác nhân bên ngoài và giữ cho da luôn ở trạng thái cân bằng. Da là cơ quan lớn nhất trên cơ thể và được cấu tạo từ 3 lớp:

• Thượng bì/ Biểu bì (Epidermis): nằm ngoài cùng bao phủ bên ngoài cơ thể.

• Trung bì/ Hạ bì (Dermis): là lớp da thật, dày nhất, chứa nhiều collagen và elastin, các dây thần kinh, tuyến mồ hôi, tuyến bã nhờn, nang lông và mạch máu.

• Mô dưới da (Subcutaneous Hypodermic): dưới lớp da thật, có đặc điểm như một lớp mô liên kết giữa lớp da thật với lớp bắp thịt bên trong.

Da giúp đảm bảo cân bằng nội môi bằng cách ngăn ngừa sự mất nước và các chất dinh dưỡng của cơ thể. Hàng rào bảo vệ da chính là hệ thống rào cản phức tạp thực hiện nhiệm vụ quan trọng này.

Có 5 loại hàng rào bảo vệ da:

• Hàng rào sinh học (Skin microbiome): Hệ sinh thái các vi sinh vật cư trú trên bề mặt da (vi khuẩn, nấm và vi rút, bọ ve) thường vô hại và hầu hết có thể mang lại lợi ích cho vật chủ.

• Hàng rào vật lý (hàng rào cơ học): Chính là lớp sừng của da, gồm các tế bào sừng corneocytes và lipid gian bào nằm len lỏi giữa các tế bào sừng.

• Các mối nối TJ (Tight Junctions): Là các mối nối giữa các tế bào trong biểu mô và nội mô, hạn chế kẽ hở giữa các tế bào.

• Hàng rào hóa học (The chemical barrier): Chủ yếu bao gồm các peptide kháng khuẩn (antimicrobial peptides - AMP), trực tiếp chống lại vi khuẩn và nấm. Lớp màng axit mantle giúp duy trì độ pH thấp (khoảng từ 4,5 - 5,5) cũng giúp hàng rào khỏe mạnh.

• Hàng rào miễn dịch (The immunological barrier): Là sự giao tiếp và hợp tác chặt chẽ giữa nhiều loại tế bào khác nhau, ở các lớp da khác nhau.

Các hàng rào này, đương nhiên là không hoạt động rời rạc mà kết nối sâu sắc với nhau. Và khi mà da có kích ứng thì các hàng rào này đều bất ổn. 

3. Cấu trúc cụ thể của hàng rào bảo vệ da

Hàng rào bảo vệ da được ví như tấm khiên, giúp bảo vệ toàn diện cho làn da trước sự tấn công của vi khuẩn gây hại, khói bụi, độc tố môi trường và đồng thời giúp da được ngậm nước, giữ nước. Cấu tạo của hàng rào bảo vệ da và chức năng cụ thể như sau:

• Tế bào sừng (Khoảng 10 đến 20 lớp): Lớp ngoài bảo vệ làn da trước tất cả các tác nhân gây hại từ môi trường. Tế bào cũng cần khỏe mạnh, đủ ẩm thì hàng rào bảo vệ da mới khỏe được.

• Lipid gian bào: Nếu lớp sừng được ví như gạch, thì lipid gian bào như lớp vữa giúp tế bào sừng được kết nối chặt chẽ, ngăn ngừa thất thoát nước và giúp tác nhân gây hại khó xâm nhập vào bên trong làn da. Lớp lipid gian bào này còn gọi là màng HydroLipid. Chúng được cấu thành chủ yếu vởi Ceramide, Cholesterol và các Axit béo tự do khác.

• Nhân tố giữ ẩm: Tồn tại len lỏi khắp lớp sừng, cấu tạo bởi Axit Amin cùng Axit Hyaluronic giúp lớp sừng được đủ ẩm, giữ nước cho da, mất nhân tố giữ ẩm, da sẽ khô ráp, bong tróc và dễ dàng bị tổn thương bởi môi trường.

• Hệ vi sinh: Phía trên làn da luôn tồn tại một hệ khuẩn, bao gồm vi khuẩn có lợi và vi khuẩn có hại, khi 2 hệ khuẩn này cân bằng, làn da cũng được cân bằng và khỏe mạnh. Khi hệ lợi khuẩn bị yếu đi, hại khuẩn, nấm… sẽ thừa dịp tấn công khiến làn da bị nhạy cảm, kích ứng, bùng mụn, viêm nhiễm…

• Độ pH da: Độ pH da được quyết định bởi hệ Lipid gian bào, nhân tố giữ ẩm cộng với mồ hôi và bã nhờn, chúng tạo nên độ pH lý tưởng cho làn da khoảng 4.5 đến 5.9, độ pH này giúp da khỏe mạnh, môi trường thuận lợi cho hệ lợi khuẩn và giúp da ẩm mịn, mềm mượt.

Đây chính là những nhân tố quan trọng, mật thiết không thể tác rời nhau để tạo nên hàng rào bảo vệ da lý tưởng.  

4. Chức năng của hàng rào bảo vệ da

Da là cơ quan lớn nhất của của cơ thể, là một hệ thống bảo vệ tự nhiên của da. Nó có chức năng để giữ cho làn da ẩm, mịn, và cản những chất xấu ở bên ngoài.

Khi bề mặt của da được khỏe mạnh và không bị hư hại thì cảm thấy nó trông mịn màng, mềm mại, đầy đặn và chắc chắn không khô

Khi lớp da bên ngoài bị hư hỏng và không khỏe mạnh, bạn sẽ thấy sự thô ráp, xỉn màu, da mất nước và trông khô.

Da khỏe là nhờ có hàng rào bảo vệ da chắc chắn:

• Bảo vệ chống mất nước qua da.

• Bảo vệ chống tia UV.

• Chống gốc tự do và các chất gây kích ứng.

• Chống các tác nhân nhiễm khuẩn xâm nhập.

• Bảo vệ được cấu trúc da cơ bản.

Cấu trúc và chức năng của hàng rào bảo vệ da

5. Hàng rào bảo vệ da hoạt động như thế nào?

Hàng rào bảo vệ damà chúng ta hay nhắc tới có khả năng khôi phục/ sửa chữa nhanh chóng bằng các sản phẩm phục hồi chính là “hàng rào bảo vệ da vật lý" - là mặt ngoài cùng của biểu bì là lớp sừng hay còn gọi là lớp vỏ corneum (the stratum corneum), là “lá chắn” đầu tiên của cơ thể với các tiếp xúc xâm nhập.

Hàng rào bảo vệ da phức tạp, đa chức năng, được tạo thành từ các tế bào sừng (viên gạch) và ma trận lipid (vữa) - bao gồm ceramide, cholesterol và acid béo, lớp này cũng chứa một loại filaggrin - giúp tạo ra các yếu tố giữ ẩm tự nhiên (NMF) trên da.

Ở trạng thái khỏe mạnh, các tế bào sừng có được sự liên kết vật lý chặt chẽ với nhau tạo thành một lớp bảo vệ chặt chẽ, không thấm nước, chống lại sự xâm nhập của các vi sinh vật có hại, chống chịu sự tác động của tia UV lên da.

6. Dấu hiệu hàng rào bảo vệ da bị tổn thương

Khi hàng rào bảo vệ da bị tổn thương, sự bảo vệ của “tấm khiên chắn” mất đi, những tác nhân môi trường (tia UV, vi khuẩn, ô nhiễm,...) dễ dàng xâm nhập, biểu hiện:

• Da khô, có vảy, ngứa.

• Vùng da xỉn màu.

• Mụn.

• Da nhạy cảm hơn và dễ dẫn đến viêm.

• Nhiễm trùng da do vi khuẩn, vi rút, nấm.

6.1. Triệu chứng chủ quan hàng rào bảo vệ da bị tổn thương:

• Da khó chịu khi thay đối ánh sáng, nhiệt dộ, độ ám, gió....

• Da bị ảnh hưởng khi khói bụi, cream dưỡng, sữa rửa mặt.

• Da châm chích, nóng rát, căng kéo phù nề.

6.2. Triệu chứng khách quan hàng rào bảo vệ da bị tổn thương:

• Tổn thương sừng: Lớp sừng mỏng, đỏ, thấy mạch máu, khô, bong tróc, mất hình thể lỗ chân lông, chậm lành thương.

• Tổn thương Lipid: Tăng nhờn, tăng mụn, tăng kích ứng.

• Tổn thương nhân tố giữ ẩm: Tăng mồ hôi, tăng bắt nắng, khô da, bong tróc, nếp nhăn.

• Tổn thương 3 yếu tố trên sẽ nhìn thấy những biểu hiện tương tự nhau.

• Tổn thương hệ vi sinh: viêm, suy giảm miễm dịch, vi khuấn cơ hội gây bệnh demodex, nấm, vi rút.

6.3. Nhóm tổn thương hàng rào bảo vệ da do bệnh lý

• Mụn bọc: Xuất hiện những nốt mụn nhỏ, lớn dẫn theo thời gian thành các nốt sưng viêm đỏ cứng, to (kích thước trên 5mm) gây đau, có mủ và máu, thường không có nhân.

• Mụn mủ: Nốt mụn màu vàng, có chưa mủ; viễn mụn màu đỏ; gây đau nhẹ, khả năng gây sẹo để lại sẹp thâm

• Mụn viêm đỏ: Nốt mụn màu đỏ, kích thước đường kính dưới 5mm, gây cảm giác đau nhẹ, có đẻ lại sẹo mụn.

•  Mụn đầu đinh: Còn gọi là mụn nhọt, sưng to, nóng đỏ, gây cảm giác đau nhức như đinh châm. Ngoài ra một số trường hợp còn bị nhiễm trùng sốt 39-40 độ C.

Có rất nhiều nguyên nhân dẫn tới tổn thương hàng rào bảo vệ da: làm sạch quá mức, ma sát, tẩy tế bào chết đều có thể phá vỡ chức năng của hàng rào bảo vệ da, lạm dụng các sản phẩm treatment hay nguy hiểm hơn là sử dụng những mỹ phẩm có thành phần gây hại cho da cũng làm ảnh hưởng sức khỏe hàng rào bảo vệ da.. Ngoài ra một số bệnh như viêm da dị ứng (chàm), vẩy nến và hồng ban làm suy yếu hàng rào bảo vệ da.

7. Thói quen và xu hướng làm đẹp phá hủy hàng rào bảo vệ da

Hàng rào bảo vệ da đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sức khỏe và vẻ đẹp của làn da. Tuy nhiên, nhiều thói quen và xu hướng làm đẹp hiện đại lại vô tình gây hại cho hàng rào này, dẫn đến các vấn đề da liễu như khô da, kích ứng, mụn, và lão hóa sớm. Dưới đây là những thói quen và xu hướng làm đẹp phổ biến có thể phá hủy hàng rào bảo vệ da:

• Rửa mặt với nước nóng.

• Sữa rửa mặt tẩy rửa mạnh.

• Peel da, lăn kim thường xuyên.

• Dùng nhiều loại mỹ phẩm cùng lúc.

• Sử dụng sản phẩm chứa Corticoid.

Thói quen và xu hướng làm đẹp đang phá hủy hàng rào bảo vệ da của bạn

Cũng chính vì trào lưu thường xuyên lột tẩy và lột tẩy quá liều bởi BHA, AHA, Retinol khiến hệ hàng rào bảo vệ da bị suy yếu, hư tổn, khiến làn da lúc nào cũng rơi vào trạng thái đỏ rát, châm chích, khó chịu. Nên để da luôn khỏe mạnh, sức đề kháng tốt, da tươi mới, thì hàng rào bảo vệ lúc nào cũng phải trong tình trạng được bù đắp, được củng cố và luôn duy trì khỏe mạnh.

8. Hàng rào bảo vệ da có khả năng tự phục hồi không?

Hàng rào bảo vệ da (skin barrier) hoàn toàn có thể tự phục hồi mà không cần sự hỗ trợ của chúng ta. Theo kết quả nghiên cứu lâm sàng đăng trên tạp chí JCAD, tại bất kỳ thời điểm nào, hàng rào bảo vệ da cũng đang tự cân bằng và chữa lành thương tổn thông qua 4 cơ chế:

• Lớp rào cản bảo vệ: Chất nền lipid và các tế bào sừng giúp giữ những thứ thoát ra (nước) và xâm nhập vào (mầm bệnh).

• Hàng rào kháng vi khuẩn: Vi sinh vật, peptide và enzyme giúp chống lại các vi sinh vật có hại bên ngoài.

• Hàng rào chống oxy hóa: Chất chống oxy hóa được tìm thấy tự nhiên trong da giúp chống lại, giảm thiểu và sửa chữa căng thẳng môi trường.

• Rào cản miễn dịch: Một số tế bào giúp chữa lành vết thương và chống nhiễm trùng. Chúng cũng có thể kích hoạt phản ứng miễn dịch lớn hơn nếu cần.

Ngay khi có điều gì đó bất ổn xảy ra, hàng rào bảo vệ da sẽ hoạt động “chăm chỉ" hơn để giữ mọi thứ ở trạng thái ổn định và thực hiện chức năng bình thường (cân bằng nội môi), có thể kể đến như:

• Di chuyển các cytokinin tới đào thải mầm bệnh.

• Tăng sản xuất lipid (như ceramide, amino acid).

• Kích hoạt dây chuyền tăng sinh độ dày của da để tránh mất nước biểu bì.

Tuy nhiên, quá trình này khá “khắc nghiệt" với làn da và chiếm một thời gian dài, trung bình 1 chu kỳ làn da ở người trưởng thành khoảng 28 ngày mới có thể thấy sự thay đổi rõ nét. Vậy nên, ý tưởng và nhu cầu về bổ sung những hoạt chất phục hồi mới ra đời.

9. Khi nào cần bắt buộc phải phục hồi hàng rào bảo vệ da?

Hàng rào bảo vệ da đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ da khỏi các tác nhân gây hại từ môi trường, giữ ẩm cho da và duy trì sự cân bằng lipid tự nhiên. Khi hàng rào này bị tổn thương hoặc suy yếu, da sẽ trở nên dễ bị kích ứng, mất nước và dễ tổn thương hơn. Trong thực tế vẫn có những điều kiện làn da bệnh lý rất cần bổ sung hoạt chất phục hồi:

• Bệnh chàm phổ biến, đặc biệt là viêm da dị ứng và chàm thể tạng, không có tác nhân kích ứng cụ thể.

• Bệnh vẩy nến gây các mảng sần và đỏ, do khi các tế bào sừng thượng bì tăng sinh quá mức kết hợp sự viêm của lớp trung bì và thượng bì. Tác nhân có thể bao gồm chấn thương, nhiễm trùng và một số loại thuốc nhất định.

• Da bị mụn trứng cá gây nên tình trạng mụn viêm hoặc làn da sau xâm lấn.

Những tình trạng da này thường khó có thể tự điều hòa và tăng sản xuất lipid cân bằng nội môi. Vậy nên cần bôi thoa thêm những hoạt chất tốt cho lớp lipid trên da tự nhiên.

10. Cách phục hồi hàng rào bảo vệ da

Như đã nói ở trên, hàng rào bảo vệ da vật lý bao gồm: Tế bào sừng corneocytes bao gồm Keratin macrofibrils (các sợi keratin) và Natural Moisturizing Factors - NMF (các nhân tố giữ ẩm tự nhiên). Lipid gian bào gồm ceramides, cholesterol và axit béo tự do.

Hầu hết các hoạt chất phục hồi tùy theo đặc tính sẽ giúp bổ trợ NMF hoặc lớp lipid gian bào này. Vậy nên, không phải hoạt chất phục hồi nào cũng phù hợp với làn da chúng ta, còn phụ thuộc vào tính chất và vấn đề trên da.

10.1. Nguyên tắc phục hồi hàng rào bảo vệ da:

Dù bất kể lý do nào khi điều trị hay dưỡng da bởi lạm dụng các phương pháp lột tẩy, peel, lăn kim, laser hay các hoạt chất treatment như AHA, BHA, các dẫn xuất của Retinoid… thì chung quy lại vẫn là đang hủy hoại hàng rào bảo vệ da, làm mất đi lipid gian bào, bào mòn đi các tế bào sừng và “cuốn trôi” hết các nhân tố giữ ẩm, tức là hủy hoại lớp ngoài cùng của biểu bì da, khiến da luôn trong tình trạng đỏ rát, khô ráp, giãn mao mạch và viêm nhiễm.

Việc “tiên quyết” cần làm để “vá lành” lại hàng rào bảo vệ da chính là cung cấp lại nguồn lipid tự nhiên tương thích hoàn hảo với lipid gian bào của da, củng cố nhân tố giữ ẩm giúp da chống mất nước và nuôi dưỡng lại các tế bào sừng bị bào mòn.

10.2. Cách phục hồi hàng rào bảo vệ da cho các làn da dầu/ da mất nước xuyên bì:

Các nhân tố giữ ẩm tự nhiên (NMF) rất cần thiết cho quá trình hydrat hóa ở lớp sừng, cân bằng nội môi, bong vảy và tạo nên độ đàn hồi cho da. Vậy nên, muốn tăng độ ẩm của da hãy chọn tăng hàm lượng nước trên da thông qua những chất hút ẩm nhỏ như:

• Acid amin.

• Hyaluronic Acid.

• Urea.

• Glycerin.

10.3. Cách phục hồi lớp lipid nội bào cho làn da khô bằng những hoạt chất làm mềm:

Các thành phần trong lipid nội bào (ceramides, cholesterol và axit béo tự do) đóng vai trò quan trọng nhất giúp điều chỉnh cân bằng nội môi. Tất cả tạo thành rào cản ngăn sự khuếch tán nước từ trong da ra và cũng đóng vai trò quan trọng giúp các tế bào sừng gắn kết chặt chẽ với nhau hơn.

Vậy nên, những hoạt chất đóng vai trò như chất bôi trơn sẽ giúp ngăn cản sự mất nước và lấp đầy những chỗ thô nhám và vùng da khô:

• Chiết xuất thực vật.

• Acid béo.

• Bơ đậu mỡ.

• Ceramides/ Peptide.

Khi da tổn thương, mức độ ceramide giảm và cấu hình ceramide bị thay đổi. Pseudo-ceramide/ ceramide có thể giúp cải thiện tình trạng khô, ngứa và đóng vảy, toàn vẹn cấu trúc hàng rào bảo vệ da tự nhiên.

Peptide có đặc tính giữ ẩm tốt, giúp duy trì sự tươi mới và giảm hình thành rãnh nhăn, tăng sinh tế bào mới khi làn da có những biến đổi như: di cư, viêm, hắc tố, miễn dịch cơ thể, stress, mất cần bằng nội môi.

Panthenol (B5): Panthenol hoạt động như một chất làm mềm, khóa độ ẩm trong da, hàn gắn mọi vết nứt, giúp hydrat hóa làn da mịn màng và mềm mại. Panthenol còn làm dịu, ngăn mất nước và đẩy nhanh quá trình phục hồi tổn thương.

Squalane và Oils: Chiếm 10-20% bã nhờn, tương tự các thành phần cấu tạo nên lipid da, vậy nên bổ sung squalane hay bất kì các loại acid béo nào cũng có tính thấm cao và là cách nhanh nhất để phục hồi lại chức năng của lớp màng mà không làm tắc nghẽn lỗ chân lông, ngay cả với làn da dầu hoặc dễ bị mụn.

Muốn 1 làn da khỏe đẹp đồng nghĩa với việc hàng rào da phải khỏe mạnh. Vì vậy, việc phục hồi hàng rào bảo vệ da được xem là kim chỉ nam giúp da của chúng ta khỏe và đẹp. Hãy sử dụng các dòng thực phẩm chức năng, mỹ phẩm, các sản phẩm bảo vệ để tăng cường sức khỏe làn da.

Vì vậy, đã đến lúc cộng đồng làm đẹp chúng ta hãy cùng nhìn lại tầm quan trọng của hàng rào bảo vệ da. khi làm đẹp hay điều trị da, chúng ta cần tôn trọng sinh lý tự nhiên vốn có của da, tức là duy trì độ khỏe mạnh của hàng rào bảo vệ da. Kết hợp giữa treatment, điều trị da và phục hồi lại cấu trúc của hàng rào bảo vệ da để da có thể giúp da cải thiện mà vẫn khỏe mạnh, tránh tình trạng khiến da hư tổn nặng hơn hay tái đi tái lại. Đó là lý do Mỹ phẩm Edally EX ra đời cho xu hướng dưỡng da an toàn, khỏe mạnh. 

Combo tái tạo phục hồi hàng rào bảo vệ da

Tham khảo thêm các sản phẩm phục hồi hàng rào bảo vệ da: https://edallyhanquoc.vn/my-pham-edally-ex-han-quoc.html

Mọi thông tin chi tiết về sản phẩm cũng như chính sách đại lý xin vui lòng liên hệ edallyhanquoc.vn qua Hotline/Zalo: 0902.158.663 để được tư vấn và hỗ trợ nhanh nhất.